آسیب شناسی زندگی زوجین هر دو شاغل و مقایسه تاثیر مشاوره زوجی مبتنی بر نظریه های سنتی (ساختی) مدرن ( شناختی- رفتاری) فرامدرن (راه‌حل- محور) برآسیب های زوجین هر دو شاغل

مقطع: دکتری مشاوره

تعداد صفحات: 240

بخشی از متن:

امروزه در اغلب کشورها و جوامع سبک زندگی از زوجین و خانوادهای با یک نان آور به سمت زوجین دوسر شاغل تغییر یافته است، به گونه ای که زوجهای دوسر شاغل تعداد زیادی از زوجها را تشکیل میدهند. به عبارتی تصویر و هویت خانواده سنتی که در آن یک مرد در خارج از خانه کار میکرده و فرزندان و همسر از درآمد او گذران زندگی میکردند، در حال کم شدن است. خانواده ی امروز زن و مردی با مشغله ی زیاد یا زن و مردی شاغل، در بیرون از خانه را نشان میدهد که تعارضهای شدیدی را بین نقشهای خانوادگی و کاری تجربه میکنند. در این حالت که زوجین به نوعی دچار آسیب شده اند و خود به تنهایی و بدون بهره گیری از خدمات یاوارنه، توانایی مدیریت آن را ندارند، غالباً این زوجین به مهارتهای زندگی و اجتماعی مسلط نیستند و به همین دلیل در کنترل فشارها و آسیبها با مشکل مواجه میشوند. اجرای پژوهش حاضر از سه جنبه نظری، کاربری، روششناسی دارای اهمیت است، به لحاظ نظری، کشف وجوه و جنبه های آسیبهای زندگی زوجین هر دو شاغل یک موضوع بسیار مهم است. یافته های این پژوهش در سطح بنیادی، دانش ویژه در خصوص معیارها و مؤلفه های آسیب در زندگی زوجی هر دوشاغل فراهم میکند، این پژوهش از آن جهت ضرورت دارد که با تدوین مدل بومی آسیب شناسی زندگی زوجین هر دوشاغل که در آن فرهنگ زوجین ایرانی هر دوشاغل مدنظر قرارگرفته است درک کاملتری از آسیبها را فراهم میآورد. همچنین از این جهت که برای اولین بار در ایران مدلی برای تدوین آسیب شناسی زوجین هر دو شاغل که مبتنی بر فرهنگ و ساختار بومی خانواده های ایرانی، تدوین و ارائه میشود، میتواند حائز اهمیت باشد. این پژوهش به گسترش مفاهیم نظری برای درک بهتر شناسایی و کشف مؤثر بر آسیبها میانجامد؛ بنابراین اهمیت این پژوهش در بسط و تعمیم مفاهیم نظری و زیر بنایی در حیطه آسیب شناسی زندگی زوجین هر دوشاغل است و میتواند زمینه های پژوهشی و علمی را هدایت نماید.
با داشتن این مبانی نظری و بر اساس متغیرها و عواملی که بیشترین تأثیر را بر ساختار زندگی زوجین هر دو شاغل دارند، رویکردهای پیشگیرانه و مداخلهای مؤثرتری را میتوان طراحی و استفاده نمود، همچنین این پژوهش میتواند نتایج پژوهشهای پیشین، در زمینه زوجین هر دوشاغل را در قالب یک مدل نظری تلفیق کند، پژوهشگران میتوانند مبانی نظری حاصل از این پژوهش را ملاک قرار داده و بر اساس آن پژوهش دیگری انجام داده و به توسعه دانش در این حیطه کمک نمایند

از نظر کاربردی کشف آسیبها در زوجین هر دوشاغل برای مبنای درمانی و آموزشی مهم است و در سطح کاربردی یافته های این پژوهش هم در سطح منطقهای و هم در سطح ملی برای مشاوران و درمانگران حیطه خانواده و ازدواج در جهت ارتقاء سلامت زوجین هر دوشاغل و کاهش و از بین بردن زمینه های آسیب در خانواده ها قابل استفاده است.
از نظر روششناسی، استفاده از روش پژوهش آمیخته (کیفی-کمی) بار ارهبرد متوالی- اکتشافی برای تدوین مدل آسیب شناسی زندگی زوجین هر دوشاغل، بررسی دقیق مؤلفه های آسیب زوجین را در قالب یک مدل نظری امکانپذیر میسازد. استفاده از طرح تحقیق آمیخته در اجرای این پژوهش از آن جهت اهمیت دارد که در بخش کیفی دادهها از سه منبع مصاحبه با زوجین، متخصصان خانواده، پژوهشها و متون انجام گرفته در زمینه آسیب شناسی زندگی زوجین هر دوشاغل گردآوری میشود؛ بنابراین با توجه ابنکه مدل بومی تدوین آسیب شناسی زندگی زوجین هر دوشاغل به روش کیفی ارائه می شود، به روش کمی نیز بررسی میشود؛ و به صورت میدانی برازش آن، ساختار عاملی و اعتباریابی آن مورد ارزیابی قرار میگیرد.
بنابراین به طور کلی این تحقیق از چند منظر دارای ارزش و اهمیت اساسی است:

1. تدوین مدل بومی آسیب شناسی زندگی زوجین هر دوشاغل
2. تهیه و ساخت ابزار جهت بررسی آسیب شناسی زندگی زوجین هر دوشاغل و بررسی روایی و اعتبار آن
3. ارائه الگوی آموزشی برای پیشگیری از آسیبهای زندگی زوجین هر دوشاغل
4. تدوین مشاوره زوجی مبنی بر رویکردهای ساختی، شناختی، رفتاری و راه حل – محور برای کاهش آسیبها
5. کمک به تمامی مراکز و سازمانهایی که با زوجین هر دوشاغل برای کیفیت بخشی به زندگی شغلی، حرفهای، زندگی خانوادگی، زوجی سروکار دارند و کمک به متخصصان، مشاوران خانواده در جهت شناخت، پیشگیری و درمان آسیبهای زندگی زوجی زوجین هر دوشاغل

تعاریف عملیاتی

 

• آسیب :به حالتی بیمارگونه اطلاق میشود که مانع کارکرد بهنجار فرد در خانواده میگردد، اصلاح  آسیب شناسی برحسب کلی مطالعه اینگونه حالات است
• آسیبهای زوجین هر دوشاغل :آسیبهای زوجین هر دوشاغل، منظور شناسایی اختلالات و نابهنجاریهای مربوط به زندگی زناشویی است که درنتیجه تأثیر عوامل مختلف ایجاد میشود؛ و به صورت تعارض، کاهش میزان خشنودی و سازگاری زوجین و همچنین موجب عملکرد ضعیف زوجین میشود
• زوجین هر دوشاغل: زوجهای هر دوشاغل جهت خاصی از زوجین را تشکیل میدهند که هردو نفر در کارهای تمام وقت و خانواده سهیم هستند.
• مشاوره زوجی ساختی :نوعی درمان که توسط سالوادور مینوچین ابداع شد و تأکید آن بر تغییر ارتباطات، عملکرد و ساختارهای قدرت خانواده است، هدف درمان، شناسایی و تغییر رفتارهای نشانه دار است، در این نوع درمان اصلاح تعاملات خانواده، بهمنظور ایجاد در رفتارهای فردی اعضای خانواده، موردتوجه قرار میگیرد، تمرکز بر اینجا و اکنون است و درمانگر نیز در طول درمان نقش فعالی ایفا میکنند (گلدنبرگ 5و گلدنبرگ، 3118؛ ترجمه شاهی برواتی و نقشبندی،.)
• مشاوره زوجی شناختی- رفتاری :مشاوره زوجی شناختی- رفتاری شاخهای از درمان هستند کهبر نقش تفکر غلط به عنوان ایجاد مشکلات رفتاری و عاطفی تأکید دارند، شناخت درمانی عنوان میکند که اگر الگوهای فکری که مخرب و منفی فرد اصلاح شوند رفتار او هم تغییر خواهد کرد و هدف مشاوره زوجی شناختی- رفتاری این است تفکر معیوب درباره همسر و اسطوره های غلط درباره ارتباطات زناشویی را تغییر دهد (مککی، فانتیک و پلک، 0994؛ به نقل از نظری، )
• مشاوره زوجی راه حل – محور :این نظریه که به وسیله دیشارز به وجود آمد و رویکردی است که از تمرکز بر مشکلات اجتناب کرده و منحصراً بر راه حلها تأکید میکند و اعتقاد دارد زوجها شایستگی، خلاقیت و منابع لازم را برای تغییر در درون خود دارند ولی توانایی دیدن این قابلیتها را از دست دادهاند در این رویکرد نیاز به بررسی گذشته و تاریخچه و جزئیات مشکل ندارد

 

تأثیر سبک زندگی هردو شاغل بر روی زوجین

زوجین دوسر شاغل هویت زوجی جدیدی را تشکیل میدهند که نمیتوانند مانند والدین خود زندگی کنند. زندگی این زوجها دارای آسیبها و استرسهای زیادی است، از یک طرف فشارهای شغلی و از طرف با دیگر با تراکم نقش در وظایف خانوادگی روبرو هستند (پلک، 0985؛ خنداندل و کاویانفر،  .) این زوجها ممکن است به مهارتهای زندگی مسلط نباشند و به این دلیل در کنترل فشارها با مشکل مواجه شوند، اجتماع و فرهنگ نیز از خانواده هایی که در آن زن و شوهر کار میکنند، حمایت مناسبی ندارند (هافمن و هافمن، 0985؛ گوردون، آرنته و اسمیت.) در مطالعات اولیه زوجین هر دو شاغل (آکسلسون0962 ،6؛ بلود ) دریافتند که تغییر ساختار خانواده به وسیله اضافه شدن کار همسر (به ساختار خانواده) منجر به تعارض بیشتر و شادکامی کمتر شده است. مبهم و نامشخص بودن نقشهای جنسیتی دلیل تعارض در وظایف تقسیم شده در نظر گرفته شد. مطالعات بعدی (بورک و ویر ،0976 ،8پولوما، پندلیتون و گارلند ) ابهام در نقشها و یا تعارض افزایش یافتهای را پیدا نکردند. آنها شادکامی و رضایت زناشویی بیشتر و به همان نسبت شراکت و لذت بیشتری را نیز مشاهده کردند؛ اما یافته ها (توماس، آلپرچ و وایت0983 ،3؛ یوگو ) بیان کردند که مشکلات زوجی مهمی هم در درون فردی (ذهنی) و هم میان فردی (اجتماعی) در ارتباط با اختلاف و دو دستگی در مورد اختلاف از بچهها و کارخانه وجود دارد که به واسطه این توافق و قرارداد تازه و بدیع به وجود آمده است. در مقایسه با میانگین میزان طلاق، میزان طلاق به طور بارز و برجستهای در مورد زنان شاغل و زنان با درآمد بالاتر، بیشتر است. برنامه های زمانبندی شده، مسئولیتهای جنسیتی چندگانه، هدفهای متفاوت و گوناگون، نیاز قوی برای پیشرفت و ازدواج دو عضو از دو حرفه متفاوت هم اکنون بیشترین برانگیزاننده های تعارض و بی ثباتی درنظر گرفته میشوند. تعارض، منحصر به زوجین شاغل نیست و البته، صرفاً وقتی است که ماهیت مداوم و مستمر تعارض چالشهای را در مورد کیفیت تعاملات روزمره و زوجین فراهم کند (کورابیک، لرو و وایتهد،  ،3112ترجمه فاتحیزاده، سلیمی و وحدانی، .)
با این حال کار و خانواده اثرات متقابلی برهم دارند. شواهد بسیار زیاد و غیرقابلانکاری وجود دارد که درگیر شدن در نقشهای کاری و خانوادگی برای هم مرد وهم زن فوایدی در برمیدارد و بر شاخصهای سلامت فیزیکی، سلامت روانی تأثیرگذار است (بارنت و هاید ،3110 ،4میچل 5و همکاران، .) مطرح میکند که اعضای خانواده هر دو شاغل خشنودی، امنیت و رسیدن به اهداف بیشتری در زندگی فراهم میآورند. کروهان، آنتونسی، آدلمان و کلمن پیشنهاد میدهند که مشارکت همراه با احساس کنترل میتواند فشار ناشی از گرانباری نقش و زمان را متعادل و باعث خشنودی از زندگی برای هم مرد و هم زن شود. امونس، بیرنات، تیوج، لانگ و ورتمن نیز دریافتند که در این نوع خانواده ها داشتن روابط صمیمانه با کودکان پیشدبستانی به عنوان یکی از نتایج مشارکت زن و مرد است (به نقل از نظری و سلیمانیان، .)
کارتر و کارتر  در کتاب راهکارهای موفقیت برای زوجین هر دوشاغل نتایج پرسشنامهای برای شناسایی فواید و مضرات در این خانواده را چنین گزارش میکنند

 

• فواید:

1. در اهداف با هم شریکاند
2. شراکت بیشتری با هم دارند.
3. هردو چالشهای شغلی دارند
4. از عزت نفس بالاتری برخوردارند.
5. زنان فرصت دارند که به خود ایده آلشان نزدیکتر شوند.
6. فرزندان اعتمادبه نفس بیشتری دارند.
7. فرصتهای بیشتری (از نظر مالیِ) برای فرزندان وجود دارد.
8. فرصت برای ارتقای سبک زندگی وجود دارد.
9. در وجوه بازنشستگی، تحصیلات کودکان و امنیت پتانسیل دارند.
10. فرصتهای بیشتری برای غنی کردن فرهنگی ِ(مسافرت و دیگر تجارب کاری) دارند.
11. در تجارب زندگی عمق و گستردگی وسیعتری دارند.

• مضرات:

1. کارهای زیاد برای انجام دادن دارند.
2. در کارها سراسیمه هستند.
3. نگرانی همیشگی در مورد نگهداری کودکان دارند.
4. احساس همیشگی گناه دارند.
5. با فرسودگی شغلی درگیر هستند.
6. ناسازگاری با استرس دارند.
7. وقت کافی برای نشستن و خواندن کتاب با آرامش داشتن و با خود تنها بودن ندارند.
8. خطر از دست دادن شغل به علت مشغلههای والدینی دارند.
9. رابطه جنسی کم دارند.
10. احساس عدم درک جامعه از وضعیت موجود را دارا هستند.
11. فرزندان آنها را مسبب ناسازگاری خانواده میدانند.
12. فرزندان مجبور به فعالیت بیشتر برای کمک به خانواده هستند.
13. استرسهای مالی بیشتری دارند.
14. ترس از نرسیدن به فرزندان، از دست دادن شغل، طلاق و ورشکستگی دارند.

 

مشاهده نمونه فایل و خرید

 

تاریخ ‎نگاری محلی مسلمان ‎نشین های قفقاز جنوبی در سده های 19 و 20 میلادی: تحلیل تحولات محتوایی

مقطع: دکتری تاریخ

تعداد صفحات: 372

بخشی از متن:

مسلمان نشین های قفقاز جنوبی در دوران فترت بعد از قتل نادر شاه (1160هـ.ق./1747م.) شاهد یـک سلسـله تغییـر و تحـولات سیاسـی بودنـد. بـه زودی تعـدادی از حکومـتهـای محلـی مسـتقل و نیمـه مسـتقل در قالـب خاننشینها، والیگریها، سلطاننشینها و ملکنشینهای کوچک و بزرگ در ایـن بخـش از جغرافیـای سیاسـی ایران قد برافراشتند

ضعف حکومت مرکزی در ایران با قدرتگیری همسایه شمالی، روسیه، همراه و هم زمان بود. روسها میل به گسترش اراضی در سرزمینهای جنوبی امپراطوری خویش را داشتند و در ایـن بـین مسلمان نشین های قفقـاز جنوبی نیز در مسیر این پیشروی قرار گرفته بودند. هر چند مرگ کاترین دوم در سال1210هـ.ق./1796م. و به تبع آن تغییر سیاستهای کلی دولت روسیه تزاری، و همچنین قدرتگیری آقا محمـد خـان قاجـار در ایـران، بـرای مدت کوتاهی مانع از این پیشرویها گشت، اما به زودی بعد از قتل آقا محمد خان و روی کار آمدن فتحعلیشاه و تمایل مجدد روسها به کشورگشایی و جهانگیری، جنگهای ایران و روس از سر گرفته شد

این جنگها در دو دوره زمانی مجزا صورت پذیرفت و با انعقاد قراردادهای گلستان (1228هــ.ق./1913م.) و ترکمانچــای (1243هـــ.ق./1828م.) حــق حاکمیــت ایـران بــر ســرزمینهـای شـمال رود ارس و از آن جملــه مسلمان نشین های قفقاز جنوبی ملغی گشت و این سرزمینها جز اراضـی دولـت روسـیه تـزاری قـرار گرفتنـد. در تمامی این دوران حکومتهای محلی منطقه نیز در حالتی برزخی از استقلال طلبی، ایران گرایـی و روس گرایـی قرار داشتند. با استقرار روسها در اراضی مسلمان نشین های قفقاز جنوبی و بازگشت ثبات بدان، حیات علمـی و فرهنگـی در آن ادامه یافت و در این میان دانش تاریخنگاری و شاخه محلی این دانش شروع به رشد کرد. مورخان محلـی نگار این دوران در زمره مورخان محلی نگار دنیای قدیم قرار داشتند و بسان دیگر همکـاران ایرانـی خـود، تحـت تأثیر عواملی چون حب الوطن، رقابتهای قومی و قبیلهای، تشویق دوستان و حکمرانـان بـه جمـعآوری اخبـار و اطلاعات محلی پرداختند. چنین وضعیتی در ایالاتی که در آن اقوام مسیحی نیز میزیستند بـیش از سـایر نـواحی بود. در این آثار موضوعات منفرد و مستقلی چون مسائل سیاسی و نظامی، جغرافیـای تـاریخی، طبیعـی و انسـانی، سرگذشت رجال و مشاهیر، حیات عمرانی و مدنی مورد بررسی قرار میگرفت. گذشته گرایی از ویژگیهای این دسته از تواریخ محلی مسلمان نشین های قفقاز جنوبی محسوب میشد و گرایش و تمایل در این آثار بیشـتر رو بـه گذشته بود. در این آثار نگاه مورخ و دایره مخاطبان، محلی و محدود است. مورخ معمولاً از اهالی محلی است و اغلب از ادیبان، مذهبیون و دیوانیان منطقه به شمار میرود. بنابراین از دوره مذکور میتوان تحـت عنـوان سـنت قدیم تاریخ نگاری محلی مسلمان نشین های قفقاز جنوبی یاد کرد.
به نظر میرسد اوایل قرن20م. دوران گذار از تاریخ نگاری محلی قـدیم بـه تـاریخ نگـاری محلـی جدیـد در مسلمان نشین های قفقاز جنوبی میباشد. در این دوران اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی در منطقه مورد بحث بـه گونهای رقم خوردکه این اراضی در قالب جمهوری نوبنیاد آذربایجان استقلال یافت و این بار زمینه بـرای ظهـور
آثار محلی متفاوت فراهم شد. این دوره گذار توسط مورخانی رقم خورد که بیشتر تازه کار و غیرحرفهای بودند گرایش و تمایل در این آثار رو به حال (دنیای معاصر) و آینده است. نگاه مورخ و خوانندگان او فراتـر از دایـره محدود محلی میباشد. آرا و اندیشههای نوین دنیای آن روزگار، چون دموکراسی، ناسیونالیسـم، سوسیالیسـم در ایجاد انگیزه در این مورخان بیتأثیر نبوده است.
این جریان در سالهای 1337-1338هـ.ق./1918-1920م. (دوران جمهوری نخست آذربایجان) و سالهـای نخست استیلای شوروی بر این اراضی و ایجاد جمهوری کمونیستی سوسیالیستی آذربایجان شوروی تداوم یافت.
در دهه سوم قرن 20م. و با تأسیس رشته تاریخ در آکادمی علوم جمهوری آذربایجان، مطالعات تاریخنگـاری در شاخههای مختلف این دانش به صورت علمی صورت پذیرفت و در این بـین گروهـی از مورخـان دانشـگاهی بـه سوی تاریخ محلی گرایش یافتند.
به زودی آثار محلی توسط این گروه از مورخان در موضوعات محلـی مختلـف نگاشـته شـد کـه البتـه ایـن جریان از سنت محلی نگاری شوروی نیز تأثیر پذیرفته بود. اتفاقاً همین رویکرد باعث شد تا توجه به اقشار کمتـر مورد توجه قرار گرفته پیکره جامعه (قاعده هـرم، تـودههـا) بیشـتر شـود. آثـار پدیـد آمـده در ایـن دوران ضـمن
بهرهمندی از اصول علمی تاریخنگاری، از لحاظ موضوع و محتوا بیشتر در عرض میباشد. دهه پایانی این قرن نیز با استقلال جمهوری آذربایجان از اتحاد جمـاهیر شـوروی و بحـران قرابـاغ رو بـه رو شد. در این برهه محلی نگاری با رویکردی همگرایانه و با تأکید بر تشابه میان مناطق محلی و دولـت ملـی شـکل یافت.
این پژوهش بر آن است تا با شناسایی منابع تاریخنگاری محلی مسلمان نشین های قفقاز جنـوبی در سـدههـای  19و 20م.، به بررسی سنت قدیم و جدید تاریخنگاری محلی در محدوده مکانی و زمانی مذکور بپردازد. بررسی تداوم سنت تاریخنگاری محلی ایرانی- اسلامی، غربی و روسی در این منطقه و تأثیرپـذیری تاریخنگـاران محلـی آن از جریانهای سیاسی حاکم از دیگر اهداف این پژوهش به شمار میآید

 

جغرافیا

قفقاز منطقهای کوهستانی در جنوب غربی روسیه میباشد. این منطقه از غـرب بـه دریـای سـیاه و آزوف، از شرق به دریای خزر، از شمال به اراضی پست کوما-مانیچ، از جنوب به ایران و از جنوب غربی به ترکیـه محـدود میشود (شکل  .)1-2مساحت منطقه قفقاز برابر  440هزار کیلومتر مربع است که به وسـیله رشـته کـوههـای قفقـاز بزرگ به دو منطقه جداگانه قفقاز شمالی و جنوبی 1تقسیم میگردد. (امیر احمدیان، )15 :1376 مسلمانان در طول تاریخ، بیشتر در نواحی شرقی و مرکزی قفقاز جنوبی ساکن بودهاند. به صورت کلـی ایـن اراضی به دو ولایت تاریخی »آران«(شکل  )2-2و »شیروان«(شکل  )3-2قابل تقسیم است. در بعد از جنگهـای ایران و روس و انعقاد عهدنامه گلستان و ترکمانچای بخشهایی از منطقه طالش و مغان نیز بـه جغرافیـای سیاسـی قفقاز جنوبی افزوده شد (شکل .)4-2 مناطق ما بین دو رود کُر و ارس »آران« یا »ارّان« نامیده میشد (سامی،  .)820 :1306این عنـوان در برخـی از منابع به اراضی وسیعتری شامل سرتاسر آران و شیروان اطلاق میشود(مقدسی، 554 :1361؛ الشـریف الدریسـی، بیتا: 821؛ بغدادی،  .)50 :1412استعمال »آران« یا »ارّان« بعد از دوران مغول کاربرد خـود را از دسـت داد و بـه جای آن عناوین »قراباغ ارّان« و »قراباغ« به کار بسته شد (همـدانی،88 :1940؛ سـمرقندی، 65 :1383؛ خوانـدمیر،198 :1380؛ حافظ ابرو، 52 :1380؛ حافظ ابرو، 160 :1375؛ شامی،  .)292 :1363اما رفته رفتـه عنـوان قرابـاغ بـه جغرافیای کوچکتری از اراضی آران اطلاق یافت و سرانجام در قرن 19م. با تشکیل خاننشین قرابـاغ ایـن عنـوان تنها برای نامیدن این ناحیه به کار رفت و دیگر سایر سرزمینهـای مـا بـین کُـر و ارس چـون گنجـه و نخجـوان و ایروان، قراباغ نامیده نشد.
سرزمینهای ماورای رود کُر تا کوههای قفقاز بزرگ »شیروان« و یا »شروان« نامیده مـیشـد (سـامی، :1311  .)2853در برخی از منابع به عنوان جمع »شیروانات« و یا »شروانات« بر میخوریم. دلیل اطلاق ایـن عنـوان ایجـادرتمایز بین منطقه بزرگ شیروان و ناحیه کوچکی بدین نام در مرکز این منطقه و حول شهر شماخی میباشد. پس از قتل نادر شاه افشار تحولات سیاسـی ناشـی از آن اراضـی ایـن منطقـه عرصـه ظهـور خـاننشـینهـای کوچک و بزرگ مسلمان شد. به نحوی که ولایت شیروان به خاننشینهای باکو، قبـه، دربنـد، شـکی، شـماخی، سالیان و جماعت جار- بالاکن تقسیم شد. عنوان جغرافیایی آران و قراباغ نیز تغییر یافت و این بار در اراضی ایـن ولایت، واحدهای سیاسی- جغرافیایی تحت عنوان خـاننشـینهـای قرابـاغ، گنجـه، نخجـوان و ایـروان و سـلطان نشینهای قزاق و شمسالدین لو شکل یافتند. (.)Piriyev, 2002: 97
در بعد از انعقاد دو معاهده گلستان و ترکمانچای و استیلای دولت روسیه تزاری بر این مناطق، اندک اندک تقسیمبندیهای جغرافیایی- سیاسی دوران خاننشینها ملغی شد و ایالتهـای نـوین روسـی چـون بـاکو، دربنـد، شکی، قراباغ، شیروان و طالش جای خاننشینهای پیشین را گرفت. در هر کـدام از ایـن ایالـتهـا یـک فرمانـده نظامی حکومت میکرد. این عرصه در نیمه دوم قرن 19م. به چهار گوبرنیای 1تفلیس، کوتایی، شـماخی و دربنـد قسیم شد که مسلمانان بیشتر در اراضی دو گوبرنیای اخیر زندگی میکردند. با وقوع زلزله 1275هــ.ق./ 1859م. شماخی، مرکز این گوبرنیا به شهر باکو انتقال یافت. سرکوب شیخ شامل نیز زمینه انحلال گوبرنیـای دربنـد را در سال 1276هـ.ق./1860م. فراهم ساخت. چندی بعـد در 1284هــ.ق./ 1867م. گوبرنیـای جدیـد یلیـزاوتپـل 1در بخشهایی از گوبرنیای باکو، ایروان و تفلیس شکل گرفت. در این دوران بیشتر مسلمان نشین های قفقاز جنوبی در اراضی گوبرنیای باکو و یلیزاوتپل قرار داشتند. بخشهای قابل توجهی از گوبرنیای ایروان و تفلیس نیـز اراضـی زندگی مسلمانان بودند (سویتوخوفسکی، .)269 ،25 ،23 :1381 با وقوع انقلاب 1335هـ.ق./ 1917م.

در روسیه و تحرکات مسلمانان منطقه قفقـاز جنـوبی در کنـار ارامنـه و گرجیان، اراضی این منطقه به عرصه تأسیس دولت ماورای قفقاز مبدل شد و با انحلال این دولـت بـرای نخسـتین بار اکثر مسلماناننشینهای قفقاز جنوبی در قالب یک دولت مسـتقل تحـت عنـوان جمهـوری آذربایجـان اعـلام موجودیت کردند. جمهوری آذربایجان سالهای 1337-1338هـ.ق./1918-1920م. شامل  18قضا تحـت عنـوان، باکو، قبه، شماخی، گوی چای، آغ داش، زاقاتالا، و نخو از منطقه شیروان، و قضاهای قزاق، گنجه، ترتر، شوشی، جبرائیل، گوروس، نخجوان و باش نوراسن از آران و قضاهای جواد، سـالیان و لنکـران از منطقـه طـالش و مغـان میشد. در این بین دربند از ترکیب اراضی جمهوری آذربایجان جدا شد و به جمهـوری داغسـتان الحـاق یافـت.
جمهوری آذربایجان بر سر اراضی شمال غربی و جنوب غربی خود با جمهوریهای گرجستان و ارمنستان مباحثـه .(Azərbaycan xalq cümhuriyyəti ensiklopediyası, 2004: 18-20) داشت در همین سالها علاوه بر جمهوریهای فوقالذکر، واحدهای سیاسی- جغرافیای کوچکی در گوشه و کنار این اراضی شکل گرفتند که از آن جملـه مـیتـوان بـه شـکل گیـری جمهـوری تـرک آراز(ارس) در نخجـوان، جمهوری جنوب غرب قفقاز در بخشهایی از نخجوان و قارص، جمهوری شوروی مغان در بخشهـایی از مغـان و طالش، اشاره داشت. همچنین مسلمانان ناحیه بورچالی و حوالی آن در صدد تشکیل دولتی مسلمان تحت عنوان جمهوری قراپاپاق بودند و در این راستا تحرکاتی را انجام دادند. با استیلای بلشویکها بر منطقه قفقاز جنوبی تمامی این حکومتها تحت حاکمیت شوروی قـرار گرفتنـد و مسلمان نشین های قفقاز جنوبی در قالب جمهوری شـوروی آذربایجـان، جمهـوری خودمختـار نخجـوان و منطقـه خودمختار قراباغ موجودیت یافتند. با فروپاشی اتحاد جماهیر شـوروی در اوایـل دهـه نـود قـرن 20م. واحـدهای سیاسی-جغرافیایی مذکور در قالب جمهوری مستقل آذربایجان قرار گرفتند

تاریخنگاری محلی فراولایتی

مشخصه اصلی تاریخ محلی، پیوند آن با یک عرصه جغرافیایی محـدود و مشـخص اسـت. عناصـر سیاسـی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در تعیین و تشخیص آن دارای تقدم نیستند و همگی مؤخر بر عامل جغرافیایی واقع میشوند. پس از عامل جغرافیایی آنچه تاریخ محلی را دارای موجودیت میسازد نسبت آن بـا تـاریخ ملـی اسـت
(خیراندیش، صورت شناسی تاریخهای محلی،.)3 :1380
یک عرصه جغرافیایی در مفهوم ملی آن کشور نامیده میشود. شمول محدوده مکانی پژوهش یک مورخ بر سرتاسر این عرصه موجبات ظهور تاریخ ملی را فراهم میسازد. هر پژوهش تاریخی متمرکـز بـر یـک جغرافیـای مشخص، در عرصه کوچکتری از محدوده جغرافیایی یک کشور، تاریخ محلـی اسـت. وقتـی عرصـه جغرافیـایی42 پژوهش تاریخی از محدوده ملی به محدوده محلی تقلیل پیدا میکند، توجه به موضـوعات فرهنگـی، اجتمـاعی، اقتصادی و عمرانی نیز افزایش پیدا میکند. گستردهترین نوع از مطالعات محلی، تاریخنگاری محلی فراولایتی میباشد. وقتی محدوده مکـانی پـژوهش تاریخی از محدوده روستایی، شهری و ولایتی فراتر میرود، اما به محدوده ملی ارتقا پیـدا نمـیکنـد؛ تحقیـق در عرصه تاریخ محلی فراولایتی آغاز میشود. این نوع از تـاریخنگـاری محلـی معمـولاً در قلمـرو امپراطـوریهـای بزرگ و کشورهای وسیع پدید میآید و ماهیت و موجودیت آن ارتباط تنگاتنگی با تحولات سیاسی دارد.
با تجزیه یک دولت بزرگ به چندین کشور، سه حالت برای پژوهش تاریخی در عرصه فراولایتـی متصـور است: نخست اینکه کشور استقلال یافته از دولت بزرگ به قدری وسیع باشد که چندین ولایت را در بر بگیرد و در این صورت پژوهشهای تاریخی میتواند حوزه چندین ولایت را شامل گردد و بـدین ترتیـب تـاریخ نگـاری محلی فراولایتی همچنان تداوم داشته باشد.
حالت دوم در صورتی است که یک حوزه جغرافیـایی از یـک دولـت بـزرگ کـه پـیشتـر عرصـه ظهـور تاریخهای محلی فراولایتی بوده، در قالب یک کشور واحد استقلال بیابد در این صورت تاریخ محلی فراولایتـی به تاریخ ملی تبدیل میشود.
حالت سوم نیز زمانی تحقق پیدا میکند که در یک عرصه فراولایتی از یک کشور بزرگ، چنـدین دولـت کوچک استقلال بیابند و در این صورت تاریخ محلی فراولایتی به تاریخ فراملی منطقهای تبدیل میشود.
در سنت قدیم تاریخنگاری مسلمان نشین های قفقـاز جنـوبی نیـز تـاریخهـای محلـی فراولایتـی در اراضـی قفقازجنوبی و شرقی شکل گرفتهاند. از این رو این آثار، تاریخهای محلی فراولایتی به حساب مـیآینـد کـه هـم محدوده جغرافیایی مورد بررسیشان فراتر از یک ولایت میباشد و هم مورخانشان با هدف نگارش تاریخ محلی
فراولایتی دست به قلم بردهاند.

 

تاریخنگاری محلی شهری - ولایتی

دستهای از تاریخهای محلی محدوده مکانی شهر 1و ولایت را در بر مـیگیرنـد. تفکیـک میـان تـاریخهـای محلی شهری و تاریخهای محلی ولایتی بسیار دشوار و در اغلب موارد ناممکن است. هر چند عناوین این تواریخ اطلاق آن به یک شهر و یا به یک ولایت را مشخص میسازند، اما محتوای این آثار نشان میدهـد کـه مورخـان محلی نگار هیچ گاه بر محدوده مکانی عناوین آثار خود وفادار نمیمانند و از آن تخطی مینمایند. مثلاً در اثـری که قرار است درباره تاریخ محلی یک شهر باشد علاوه بر آن شهر بر تـاریخ محلـی منـاطق پیرامـون آن شـهر نیـز پرداخته شده است. این مناطق پیرامونی در بسیاری از مواقع به قدری از شهر دور است که با حوزه جغرافیایی یک ولایت مطابقت دارد. در چنین مواردی عملاً تاریخ محلی شهری به تاریخ محلی ولایتی مبدل شده است. عکـس این حالت نیز ممکن میباشد. یعنی مورخی برای نگارش تاریخ یک ولایت بر تاریخ مرکز آن ولایـت کـه یـک شهر است تمرکز میکند. در این صورت نیز عملاً تاریخ محلی ولایتـی رنـگ و بـوی تـاریخ شـهری را بـه خـود
میگیرد. از این رو عنوان تاریخهای محلی شهری- ولایتی برای نامیدن این دسته از آثار مناسبتر به نظر میرسد.
با استقرار کامل حکومت روسیه در اراضی مسلمان نشین های قفقـاز جنـوبی در بعـد از سـال 1243هــ.ق./ 1828م. و بازگشت آرامش پایدار بدین منطقه، مورخان محلی نگار نیز فرصت قلم فرسایی یافتنـد و در ایـن بـین تاریخهای محلی شهری- ولایتی بیشتر مورد توجه ایشان قرار گرفت. از آنجـایی کـه هنـوز افکـار و آرای نـوین سیاسی- اجتماعی در مسلمان نشین های قفقاز جنوبی رخنـه نکـرده بـود و دانـش تـاریخ نیـز هنـوز شـکل نـوین و علمیتری نیافته بود و مورخان این اراضی همچنان به سبک اجداد خویش تاریخنگاری مـیکردنـد؛ آثـار ایشـان جزئی از سنت قدیم تاریخنگاری منطقه قلمداد میشود. این روند تا اوایل قرن 20م. تداوم داشت و از این دوران به بعد با پدیدار شدن نوآوری و تجدد در تمام عرصه های جامعه مسلمان نشین های قفقاز جنوبی، دانش تاریخ نیـز دچار تحول گردید و با پشت سر گذاشتن یک دوره گذار، وارد دوران سنت جدید شد

 

چکیده

مسلمان نشین های قفقاز جنوبی در سده ‏های 19 و 20م. عرصه ظهور آثار تاریخ‎نگاری محلی متعددی شد. این آثار در محدوده جغرافیایی و زمانی مذکور به دو بخش سنت قدیم و جدید قابل تقسیم است. سنت قدیم تاریخ‎نگاری محلی مسلمان نشین های قفقاز جنوبی در سرتاسر قرن 19م. و اوایل قرن 20م. با الهام‎پذیری از سنت‏های تاریخ‎نگاری ایرانی-اسلامی رایج بود. این روند تا فروپاشی دولت روسیه تزاری تداوم داشت و پس از آن در دوران جمهوری نخست آذربایجان(1920-1918م.)، تحت تأثیر افکار ناسیونالیستی این دوره گذار، به تاریخ‏نگاری ملی انجامید. سنت جدید تاریخ‎نگاری محلی منطقه مورد مطالعه، در بعد از این دوره گذار و در دوران اتحاد جماهیر شوروی (1991-1920م.) و سپس در دوران استقلال مجدد جمهوری آذربایجان (1991م.) ظهور کرد. در این سنت، عناصر نوین دانش تاریخ‎نگاری محلی، تحت تأثیر تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه و با بهره‎مندی از تجارب تاریخ‏ نگاری ملی دوره گذار، شکل گرفت. این پژوهش بر آن است تا با بهره‏مندی از روش تاریخی و شیوه تبیین توصیفی و تحلیلی، ضمن معرفی سنت‏های قدیم و جدید تاریخ‎نگاری محلی و همچنین آثار تاریخ‎نگاری ملی دوره گذار مسلمان نشین های قفقاز جنوبی در سده‎های 19 و 20م.، به بررسی دلایل ظهور و تحلیل تحولات محتوایی این آثار از منظر تحولات زبان، ساختار و شیوه تبویب، دلیل نگارش، قالب، میزان عینیت و ذهنیت، برخورداری از منابع و مآخذ و همچنین تأثیرپذیری و تأثیرگذاری در تاریخ‎نگاری بپردازد.

 

مشاهده نمونه فایل و خرید

آنالیز نرخ خرابی سیستمهای فتوولتائیک جهت ارتقاء قابلیت اطمینان آنها

مقطع: کارشناسی ارشد مهندسی برق

تعداد صفحات: 95

بخشی از متن:

در طی چند دهه اخیر، مصرف سوخت های فسیلی باعث تولید گازهای گلخانه ای و بالاخص افزایش ۳۰ درصدی غلظت اتمسفری دی اکسید کربن، باران های اسیدی و پدیده گرم شدن زمین و به وجود آمدن سایر پدیدههای مضر زیست محیطی شده است. مصرف بی رویه و روزافزون سوخت های فسیلی به عنوان منابع محدود انرژی و تأثیر آن بر محیط زیست، توجه جهانیان را به استفاده از انرژی های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشید، باد و امواج، زمین گرمایی، زیست توده و ... جلب نموده است. نخستین و بارزترین مشخصه این منابع انرژی آن است که این نوع انرژیها با محیط زیست سازگار هستند. ویژگی های دیگری مانند قابلیت تولید در محل مصرف، سهولت در نصب و ... منجر به هدف گذاری چشمگیر کشورها در این زمینه شده است. شکل (۱۰۱) ظرفیت جدید تولید توان با استفاده از انرژی های تجدیدپذیر را به صورت سالانه از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۳ نشان مید

 

در این میان، سیستم های فتوولتائیک ابا ۱۳۹ گیگاوات ظرفیت نصب شده تا پایان سال ۲۰۱۳، سومین منبع تامین انرژی در میان انرژی های تجدیدپذیر است. در میان کشورهای جهان، آلمان با ظرفیت نصب شده 36/6 گیگاوات تا پایان سال ۲۰۱۳، رتبه اول را در بین سایر کشورها دارد. پس از آلمان، کشور چین با ظرفیت 18/6 گیگاوات در رتبه دوم قرار دارد که با روند کنونی به زودی از المان پیشی خواهد گرفت. ظرفیت نصب شده سیستم های فتوولتائیک نیز در جهان با سرعت زیاد در حال رشد است. شکل (۱-۲) روند رو به رشد نصب سیستمهای فتوولتائیک در جهان را طی سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۳ نشان میدهد [۲]. با توجه به این شکل می توان دریافت در سال ۲۰۱۳، ظرفیت نصب این سیستمها در جهان به ۱۳۹ گیگاوات رسیده است. در این میان، کشور آلمان افزایش ظرفیتی به میزان ۳ / ۳ گیگاوات در سال ۲۰۱۳ نسبت به سال ۲۰۱۲ داشته است که این مقدار برای کشور چین برابر با 12/9 گیگاوات بوده است.

 

 

سیستمهای فتوولتائیک

یکی از راه های ساده و مطمئن استفاده از انرژی خورشید، که طبق پیش بینی های مختلف از جمله انرژیهای تجدیدپذیر با آینده روشن نیز می باشد، تبدیل مستقیم انرژی خورشیدی به انرژی الکتریکی با روش فتوولتائیک می باشد [۳]. مطابق با پیش بینی های انجام شده، تا اواخر قرن حاضر بخش عمده ای از انرژی مورد نیاز جهان، از این طریق تهیه خواهد شد [۴]. با توجه به استاندارهای بین المللی، اگر میانگین انرژی تابشی خورشید در روز، بالاتر از 3.5 کیلووات ساعت در مترمربع باشد، استفاده از سیستم های فتوولتائیک بسیار اقتصادی و مقرون به صرفه خواهد بود.
 سیستمهای فتوولتائیک بعد از جنگ جهانی دوم مورد استفاده قرار گرفته اند. هزینه ساخت این سیستمها در اوایل بسیار گران بود ولی به مرور زمان با استفاده از روشهای تولید مناسب، بالا بردن بازده، کاستن هزینه های تولید و نیز افزایش قیمت سوخت های فسیلی، این سیستمها توانستند هرچه بیشتر جایگاه خود را بین دیگر منابع تامین انرژی باز کنند. سیستم های فتوولتائیک نیاز به سوخت نداشته و برخلاف نیروگاه های فسیلی که قیمت برق تولیدی آنها متغیر و تابع قیمت نفت است، در نیروگاههای خورشیدی این نوسان وجود ندارد و می توان قیمت برق مصرفی را برای مدت طولانی ثابت نگه داشت.

اجزای تشکیل دهنده سیستمهای فتوولتائیک

اجزای اصلی سیستمهای فتوولتائیک شامل آرایه فتوولتائیک، مبدل DC به DC اینورتر و بخش های کنترلی برای کنترل اینورتر و کنترل مبدل DC به DC می باشد. در ادامه هر کدام از این اجزاء شرح داده میشود. سلول های خورشیدی از اجزای اصلی سیستم های فتوولتائیک هستند که مسئولیت تامین انرژی الکتریکی بر عهده این بخش است. یک سلول خورشیدی از جنس سیلیکون، ولتاژی بین 0/5 تا 0/6 ولت تولید می کند و به همین دلیل، تعداد زیادی از سلول ها را در یک ماژول خورشیدی به صورت سری متصل می کنند تا سطح ولتاژ بیشتری حاصل شود. مطابق با شکل (1-3) آرایه فتوولتائیک از اجتماع چند ماژول حاصل میشود.

از مبدل DC به DC برای افزایش سطح ولتاژ DC خروجی آرایه فتوولتائیک استفاده می شود. در سیستمهای فتوولتائیک همیشه مطلوب است که آرایه فتوولتائیک در نقطه بیشینه توان کار کند. با توجه به این حقیقت که نقطه بیشینه توان، به عنوان تابعی از دما و تابش تغییر می کند، نیاز به یک س یستم کنترلی برای دنبال کردن نقطه توان بیشینه می باشد. شکل (۱-۴) نمودار مشخصه جریان ولتاژ یک سلول خورشیدی را در تابش های مختلف نشان میدهد. همچنین نقطه بیشینه توان در شکل (۱-۵) مشخص شده است. با توجه به مدل آرایه های فتوولتائیک، ضروری است که از آرایه فتوولتائیک، جریان با تغییرات حداقل کشیده شود. ساده ترین مبدل DC به DC به منظور رسیدن به این هدف، مبدل بوست می باشد [۵].

همان طور که اشاره شد و با توجه به هزینه بالای سیستم های فتوولتائیک ضروری به نظر می رسد که مبدل در نقطه بیشینه توان کار کند تا حداکثر استفاده از انرژی تولیدی صورت گیرد. با اتصال مبدل به یک مدار کنترل کننده مناسب، نقطه بیشینه توان به درستی ردیابی خواهد شد. دامنه ریپل جریان ورودی می تواند با کار کردن مبدل در فرکانس بالا کاهش یابد، اما با افزایش فرکانس، تلفات کلیدزنی نیز افزایش می یابد. برای نگه داشتن بازده در سطح قابل قبول، مبدل interleaved boost را می توان به کار برد. مزیت مهم این مبدل این است که بدون افزایش فرکانس، ریپل ورودی تا زمانی که سیگنال گیت کلیدها به درستی زمان دهی شوند، می تواند به اندازه زیادی کاهش یابد [۶] از دیگر اجزای سیستم های فتوولتائیک، باتری می باشد که نیروی برق را برای استفاده در شب یا مواقعی که نور خورشید، توان لازم را برای مصرف کننده فراهم نمی کند، تامین می نماید. باتری های مورد استفاده در سیستمهای فتوولتائیک از نوع باتری های ساکن می باشد. باتری های ساکن به دلیل ساختار درونی شامل تعداد زیاد سیکل کاری، مشخصات صفحات داخلی به هم فشرده، شرایط کارکرد در حداکثر ولتاژ را دارند که با سیستم های فتوولتائیک سازگاری دارد. مواد تشکیل دهنده باتری های ساکن می تواند سرب اسیدی، نیکل کادمیوم و ... باشد. از آنجا که با ابری شدن هوا یا تغییر میزان تابش خورشید، توان تولیدی توسط آرایه فتوولتائیک نیز تغییر می کند، لذا کنترل شارژ و دشارژ و تثبیت ولتاژ خروجی سیستم، از جمله نکات بسیار مهم در سیستمهای فتوولتائیک می باشد که تنظیم آن بر عهده کنترل کننده مبدل می باشد. کنترل کننده مبدل در سیستمهای خورشیدی، جریان و ولتاژ شارژ و دشارژ باتری ها را تنظیم و کنترل می کند و باعث جلوگیری از آسیبهای احتمالی وارده بر باتری ها و حفظ طول عمر مفید کارکرد آنها می گردد. با استفاده از کنترل کننده مناسب ، بیشترین ظرفیت قابل دسترس باتری ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
 اینورتر از دیگر اجزای سیستمهای فتوولتائیک می باشد. نقش یک اینورتر، تبدیل ولتاژ DC ورودی به ولتاژ AC متقارن با دامنه و فرکانس موردنظر است. اگر ولتاژ ورودی اینورتر ثابت باشد، اینورتر به نام اینورتر منبع ولتاژ و در صورتی که جریان ورودی ثابت باشد
اینورتر به نام اینورتر منبع جریان نامیده میشود. از جمله اینورترهای منبع ولتاژ می توان به اینورترهای مدولاسیون پهنای پالس (PWM)، اینورترهای موج مربعی و اینورترهای تک فاز با روش حذف ولتاژ ، اشاره کرد. اینورترها از نظر تعداد فاز خروجی، به دو دسته کلی اینورترهای تک فاز و اینورترهای سه فاز تقسیم می شوند. هر دسته می تواند بسته به نوع کاربرد، از کلیدهای کنترل شونده مانند IGBT ، MOSFET ، BJT و ... استفاده کند. همچنین اینورترها از نظر شکل موج خروجی به سه نوع خروجی به شکل موج مربعی، خروجی به شکل سینوسی اصلاح شده و خروجی به شکل سینوسی خالصه تقسیم می شوند.

 

مشاهده نمونه فایل و خرید

 

تاثیر قابلیت مقایسه صورت های مالی بر ضریب واکنش سودهای آتی و همزمانی قیمت سهام

مقطع: کارشناسی ارشد حسابداری

تعداد صفحات: 133

بخشی از متن:

یکی از دیدگاه‌های موجود برای سنجش توان پیش‌بینی سرمایه‌گذاران و محتوای اطلاعاتی قیمت‌های سهام، ضریب واکنش سود‌های آتی است که نشان‌دهنده میزان اطلاعاتی از سود‌های آتی است که در قیمت‌های سهام منعکس می‌شود. اطلاعات منعکس شده از سود‌های آتی در قیمت‌های سهام، ترکیبی از اطلاعات سود در سطح صنعت و اطلاعات سود خاص شرکت می‌باشد. بر اساس فرضیه زمان‌بندی سود از آنجایی که تحصیل اطلاعات خاص شرکت‌ها هزینه‌بر است، پیش‌بینی سود خاص شرکت‌ها نسبت به پیش‌بینی سود در سطح صنعت مشکل‌تر بوده و اطلاعات سود در سطح صنعت زودتر از اطلاعات سود خاص شرکت‌ها در قیمت‌های سهام منعکس می‌شود. از طرفی تخصیص بهینه منابع نیازمند این است که اطلاعات خاص شرکت‌ها در دسترس باشد. فرضیه زمان‌بندی سود ارتباط تنگاتنگی با پدیده همزمانی قیمت سهام دارد. همزمانی قیمت سهام بیانگر حالتی است که به دلیل فقدان میزان کافی از اطلاعات خاص شرکت، قیمت سهام آن شرکت همسو با قیمت‌های سهام سایر شرکت‌ها تغییر می‌کند. قابلیت مقایسه صورت‌های مالی به عنوان یکی از ویژگی‌های کیفی اطلاعات حسابداری است که می تواند منجر به افزایش ضریب واکنش سود‌های آتی شود. قابلیت مقایسه صورت‌های مالی به عنوان عاملی مؤثر در تخصیص بهینه منابع محسوب می‌شود. دستیابی به این مهم، تنها در صورتی امکان‌پذیر است که سرمایه‌گذاران با استفاده از این ویژگی کیفی بتوانند سود‌ خاص شرکت‌ها را پیش‌بینی و میزان بیشتری از اطلاعات خاص شرکت را کسب نمایند، که در این‌صورت همزمانی قیمت سهام کاهش خواهد یافت. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین تأثیر قابلیت مقایسه صورت‌های مالی بر ضریب واکنش سود‌های آتی و همزمانی قیمت سهام است. برای دستیابی به هدف مذکور، چهار فرضیه تدوین و نمونه‌ای شامل 80 شرکت به روش حذف سیستماتیک، از بین شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1381 تا 1391 انتخاب گردید. همچنین برای آزمون فرضیه‌‌های پژوهش از الگوی رگرسیون چند متغیره با استفاده از داده‌های ترکیبی استفاده شد. نتایج حاصل از برآورد مدل‌های پژوهش حاکی از آن است که قابلیت مقایسه صورت‌های مالی، ضریب واکنش سود‌های آتی را به طور معنا‌داری افزایش می‌دهد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که قابلیت مقایسه صورت‌های مالی بر ضریب واکنش سود‌های آتی در سطح صنعت تأثیر معنا‌داری نداشته و در مقابل ضریب واکنش سود‌های آتی خاص شرکت را به طور معنا‌داری افزایش می‌دهد. به علاوه تأثیر منفی و معنا‌دار قابلیت مقایسه بر همزمانی قیمت سهام نتایج بدست آمده را تأیید می‌کند.

یکی از اهداف گزارشگری مالی افزایش توان پیش بینی سرمایه گذاران است. در بین اطلاعات حسابداری، پیش بینی سودهای آتی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا سرمایه گذاران با پیش بینی سود نسبت به وضعیت یک شرکت قضاوت می کنند و تفاوت در این پیش بینی ها است که تخصیص منابع سرمایه به بخش ها و واحدهای مختلف تجاری را تعیین می کند. علیرغم اینکه اطلاعات ارائه شده توسط شرکتها، از جمله سود حسابداری، مربوط به رویدادهای گذشته است، با این حال، این اطلاعات در پیش بینی سودهای آتی واحدهای تجاری توسط سرمایه گذاران مورد استفاده قرار می گیرد، بنابراین ویژگی و کیفیت اطلاعات می تواند بر توان پیش بینی سرمایه گذاران و در نتیجه بر تخصیص منابع تأثیرگذار باشد. یکی از این ویژگیها، قابلیت مقایسه صورتهای مالی است. در این پژوهش به بررسی تأثیر قابلیت مقایسه بر ضریب واکنش سودهای آتی و همزمانی قیمت سهام پرداخته می شود. در این فصل، ابتدا مسئله اصلی پژوهش، اهمیت و ارزش آن مورد بحث قرار می گیرد. سپس توضیحاتی درباره اهداف، کاربرد نتایج و فرضیه های پژوهش ارائه میشود. در ادامه، روش پژوهش، جامعه آماری، روش نمونه برداری و ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات پژوهش و ابزار تجزیه و تحلیل آنها تشریح می گردد. در نهایت، این فصل با تعریف واژگان کلیدی به پایان می رسد. در این فصل چارچوبی کلی از مسئله پژوهشی ارائه میشود و در فصول بعدی چگونگی پاسخ به این مسئله تبیین خواهد شد.

بیان مسئله پژوهش

یکی از مهم ترین اطلاعات مالی گزارش شده توسط شرکتها سود حسابداری است. در واقع سرمایه گذاران و بسیاری از استفاده کنندگان داده های حسابداری، در اتخاذ تصمیم های سرمایه گذاری خود، سود را منبع مهم اطلاعاتی برای ارزیابی عملکرد شرکتها تلقی می کنند. بر همین اساس نیز بررسی ارتباط بین سود و بازده سهام (حاصل تصمیم گیری های واقعی در حوزه سرمایه گذاری) از دیر باز مورد توجه محققان رشته حسابداری بوده است. سرآغاز این مطالعات مربوط به کار معروف بال و براون (۱۹۶۸) است. نتیجه مطالعه آنها نشان داد که تغییرات قیمت با تغییرات سود همسو بوده و بازده سهام اطلاعات سود حسابداری را نشان میدهد. بال و براون (۱۹۶۸) به وضوح نشان دادند که بین سود و واکنش بازار سهام رابطه وجود دارد، اما تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد از گزارش های سود حاوی اطلاعات جدیدی به بازار است و بیشترین محتوای اطلاعاتی سود به طرق مختلفی قبل از اعلام سود پیش بینی می شود. به عبارتی، سرمایه گذاران بر اساس پیش بینی سودهای آتی تصمیم گیری می کنند. کولینز و همکاران (۱۹۹۴) نیز نشان دادند که بازده جاری سهام شامل اطلاعاتی از سود دوره جاری و اطلاعاتی از سودهای آتی می باشد. از آنجایی که ارزش جاری یک شرکت و ارزش یک سهم آن به جریان نقدی حاصل از سود آینده بستگی دارد، سرمایه گذاران هنگامی که اطلاعاتی از سودهای آتی بدست می آورند، انتظارات خود را در مورد بازده آینده تعدیل و بر این اساس اقدام به خرید و فروش سهام می کنند که نتیجه آن تغییر قیمت سهام خواهد بود (پترا"، ۲۰۰۷).

بدین ترتیب قیمتهای جاری و به تبع آن بازده جاری سهام منعکس کننده انتظارات بازار از عملکرد آتی شرکتها است. رابطه بین بازده جاری سهام و سودهای آتی، ضریب واکنش سودهای آتی نامیده می شود که به طور گسترده در پژوهش های پیشین به عنوان معیاری برای اندازه گیری محتوای اطلاعاتی قیمت های سهام از سودهای آتی مورد استفاده قرار گرفته است (هاوه و همکاران، ۲۰۱۲؛ فرناندز و فریرا، ۲۰۰۹؛ گلب و زارووین، ۲۰۰۲). به طوری که هر چه پیش بینی های دقیق تری از سودهای آتی در قیمت سهام منعکس شود، قیمتها به ارزش ذاتی آنها نزدیکتر بود و تحقق سودهای آتی را بهتر پیش بینی می کند (چوئی و همکاران، ۲۰۱۴). | قیمت های جاری سهام، هم اطلاعات در سطح صنعت و هم اطلاعات خاص شرکت را نشان میدهد. در این رابطه آیرز و فریمن ۱۰ (۱۹۹۷). مدلی را ارائه نمودند که به فرضیه زمان بندی سود" معروف است. آیرز و فریمن (۱۹۹۷) تغییرات سود سالانه را به دو بخش تغییرات سود در سطح صنعت و تغییرات سود خاص شرکت ۱۳ تجزیه کردند. تغییرات سود در سطح صنعت آن بخشی از سود است که برای همه شرکتهای آن صنعت اتفاق می افتد و در آن صنعت عادی است. تغییرات سود خاص شرکت بخشی از سود است که به روشنی قابل انتساب به تغییرات سود در سطح صنعت نیست و مربوط به عملکرد خاص شرکت می باشد. یافته های پژوهش آنها اشاره به این مطلب دارد که گردآوری و پردازش اطلاعات خاص شرکت هزینه بر بوده و برای فعالان در بازار سهام پیش بینی آن بخش از تغییرات سود که خاص شرکت است، مشکل تر می باشد. به همین دلیل اطلاعات در سطح صنعت زودتر از اطلاعات خاص شرکت در قیمت های جاری سهام منعکس می شود.

از آنجایی که هم اطلاعات در سطح صنعت و هم اطلاعات خاص شرکت در قیمت های سهام منعکس میشود، ضریب واکنش سودهای آتی شامل دو جزء است: یک جزء مربوط به توانایی بازده جاری سهام برای انعکاس اطلاعات سودهای آتی در سطح صنعت و جزء دیگر مربوط به توانایی بازده جاری سهام برای انعکاس اطلاعات سودهای آتی خاص شرکت. تفاوت قائل شدن بین این دو دسته از اطلاعات از آن جهت حائز اهمیت است که هرکدام می تواند مفهومی متمایز در فرایند تصمیم گیری سرمایه گذاران در زمینه تخصیص منابع مالی داشته باشد به طوری که هرچه اطلاعات خاص شرکت در دسترس باشد، تخصیص منابع مالی کاراتر خواهد بود (آیرز و فریمن، ۱۹۹۷؛ دورنو و همکاران، ۲۰۰۳). فرضیه زمان بندی سود ارتباط تنگاتنگی با همزمانی قیمت سهام دارد. همزمانی قیمت سهام بیانگر حالتی است که اطلاعات خاص شرکت به میزان کافی در دسترس نباشد و قیمت سهام آن شرکت همسو با قیمتهای صنعت بازار تغییر بکند. در چنین شرایطی همبستگی بین بازده سهام شرکت با بازده بازار و صنعت افزایش خواهد یافت (جانستون، ۲۰۰۹). همزمانی قیمت سهام از آنجایی ناشی می شود که برای سرمایه گذاران تحصیل اطلاعات خاص شرکتها هزینه بر است و آنها به اطلاعات صنعت بازار اکتفا می کنند. در مقابل شرکت ها می توانند با افزایش شفافیت در گزارشگری مالی، هزینه دسترسی به اطلاعات خصوصی را کاهش و همزمانی قیمت سهام را کاهش دهند (هاگارد و همکاران، ۲۰۰۸). مطالعات تجربی انجام شده در حوزه ضریب واکنش سودهای آتی بیانگر این است که افشای اطلاعات به سرمایه گذاران کمک می کند تا عملکرد آتی شرکت ها را بهتر پیش بینی کنند و با افزایش کمیت و کیفیت افشا از جانب شرکت، میزان اطلاعات در دسترس برای سرمایه گذاران بیشتر شده و ضریب واکنش سودهای آتی افزایش می یابد (چوئی و همکاران، ۲۰۱۱؛ اتردجه و همکاران، ۲۰۰۵؛ لاندهلم و مایرز؟ ۲۰۰۲).

رایج ترین شیوه افشای اطلاعات توسط شرکتها در قالب صورتهای مالی سالانه صورت می گیرد و قابلیت مقایسه صورتهای مالی به عنوان یکی از ویژگیهای کیفی گزارشگری مالی است که موجب افزایش کیفیت افشا شده و می تواند بر ضریب واکنش سودهای آتی تأثیرگذار باشد. قابلیت مقایسه این امکان را فراهم می آورد تا بتوان اطلاعات یک واحد تجاری را با اطلاعات واحدهای تجاری دیگر، و با اطلاعات مشابه همان واحد تجاری در دوره یا مقاطع زمانی دیگر، مقایسه کرد و این امر بر فایده مندی اطلاعات می افزاید (هیئت استانداردهای حسابداری مالی، ۲۰۱۰؛ کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۸۹). قابلیت مقایسه از دو طریق می تواند بر مقدار ضریب واکنش سودهای آتی اثر بگذارد. نخست اینکه؛ قابلیت مقایسه، مجموعه اطلاعات در دسترس برای سرمایه گذاران را گسترش می دهد. صورتهای مالی مقایسه پذیر که در تهیه آن از روشهای حسابداری، برآوردها و مفروضات مشابه استفاده شود، این امکان را به سرمایه گذاران میدهد که اطلاعات بیشتری در مورد معاملات و برآوردهایی که زمینه گزارشگری مالی هستند، بدست آورند (کمپبل و یانگ، ۲۰۱۳). اطلاعات بیشتر در مورد معاملات و برآوردهای مربوط به عملکرد فعلی شرکت، می تواند پیش بینی دقیق سرمایه گذاران در مورد عملکرد آتی شرکت را تسهیل نماید (هاو و همکاران، ۲۰۱۲). هرچه پیش بینی های دقیق در قیمت سهام انعکاس یابد، قیمتهای جاری و به تبع آن بازده جاری سهام، سودهای آتی را بهتر پیش بینی می کنند. در نتیجه ضریب واکنش سودهای آتی افزایش می یابد. دوم اینکه؛ قابلیت مقایسه، هزینه جمع آوری و پردازش اطلاعات را کاهش میدهد. هر چه صورتهای مالی یک شرکت با شرکت های مشابه (هم صنعت) مقایسه پذیر باشد، استفاده کنندگان برون سازمانی با سهولت بیشتر و هزینه کمتر اطلاعات را بدست می آورند (کیم و همکاران، ۲۰۱۳؛ دفرانکو و همکاران، ۲۰۱۱). با اینکه قابلیت مقایسه در کل می تواند بر ضریب واکنش سودهای آتی تأثیرگذار باشد، تعیین تأثیر آن بر اجزاء ضریب واکنش از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از یک طرف قابلیت مقایسه می تواند به طور عمده مرتبط با اطلاعات در سطح صنعت باشد، چون قابلیت مقایسه در رابطه با جفتهای شرکت در صنعت تعریف می شود و می تواند در استخراج اطلاعات مربوط به صنعت یاری رساند و از طرف دیگر، در ارزیابی نسبی عملکرد شرکتها و انجام مقایسه بین آنها مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند در استخراج اطلاعات خاص شرکت مفید واقع شود (چوئی و همکاران، ۲۰۱۴).

به اعتقاد هیئت استانداردهای حسابداری مالی (۱۹۸۰) و کمیسیون بورس اوراق بهادار امریکا (۲۰۰۰) ویژگی قابلیت مقایسه از آن جهت اهمیت دارد که سرمایه گذاران را قادر می سازد تا وضعیت مالی و عملکرد مالی شرکت ها را مقایسه و به طور نسبی ارزیابی کنند و از این طریق فرایند تخصیص بهینه منابع مالی را تسهیل می کند. بنابراین اگر تأثیر قابلیت مقایسه بر ضریب واکنش سودهای آتی به طور عمده مربوط به توانایی قیمت سهام برای انعکاس اطلاعات در سطح صنعت باشد و قابلیت مقایسه نتواند ضریب واکنش سودهای آتی مربوط به خاص شرکت را افزایش دهد، برای ارزیابی فرصتهای جایگزین و انتخاب سهام شرکتهای خاص فایده مندی کمتری خواهد داشت. همچنین با توجه به اینکه قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر کیفیت اطلاعات ارائه شده به سرمایه گذاران می افزاید و هزینه تحصیل اطلاعات را کاهش میدهد، می تواند بر همزمانی قیمت سهام تأثیر منفی داشته باشد. از طرف دیگر نیز اگر قابلیت مقایسه منجر به افزایش نسبی میزان اطلاعات در سطح صنعت (اطلاعات خاص شرکت) شود، همبستگی بین بازده سهام شرکت با بازده صنعت بازار افزایش (کاهش یافته و همزمانی قیمت سهام افزایش (کاهش خواهد یافت (چوئی و همکاران، ۲۰۱۴). با توجه به مطالب بیان شده، پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سؤال است که:
والی کی آیا قابلیت مقایسه صورتهای مالی، بر ضریب واکنش سودهای آتی و همزمانی قیمت سهام تأثیر دارد؟
 

 اهمیت و ارزش پژوهش

پیش بینی عنصر اصلی تصمیم گیری های اقتصادی است. در این میان پیش بینی سود حسابداری که نتیجه عملکرد واحد تجاری و میزان کارایی مدیریت در استفاده از منابع اقتصادی می باشد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پیش بینی های دقیق و شناسایی واحدهای سودآور علاوه بر آنکه  منافع آتی سرمایه گذاران و اعتباردهندگان را تضمین می کند، در سطح کلان نیز عاملی مهم در تخصیص بهینه منابع می باشد. به طوری که منجر به جذب پس اندازهای راکد و منابع کمیاب اقتصادی در پروژه های خواهد شد که بازده معقولی داشته باشد. کارایی تخصیص در منابع نیازمند کارایی اطلاعاتی می باشد. در همین راستا سیستم های حسابداری به عنوان ابزاری هستند که با ارائه اطلاعات شفاف، به سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان در انجام پیش بینی و اتخاذ تصمیم های سرمایه گذاری یاری می رسانند. ماهیت تصمیم گیری انجام مقایسه و انتخاب از میان گزینه های مختلف است. بنابراین اطلاعات ارائه شده توسط این سیستم باید به گونه ای باشد که در ارزیابی فرصتهای سرمایه گذاری جایگزین مفید واقع شود. ویژگی کیفی مرتبط با این نیاز، قابلیت مقایسه صورتهای مالی می باشد. فراهم آوردن شرایط لازم برای مقایسه اطلاعات مالی دوره های مختلف یک واحد تجاری، استفاده کنندگان را قادر می سازد تا با مطالعه روندها، نقاط ضعف و قوت یک واحد تجاری را ارزیابی کنند. همچنین امکان مقایسه واحدهای تجاری مختلف در یک مقطع زمانی این امکان را فراهم می سازد تا از طریق درک شباهت ها و تفاوتهای آنها، بهترین گزینه سرمایه گذاری انتخاب شده و تخصیص بهینه منابع در سطح کشور تسهیل شود. پژوهش حاضر در صدد است تا از طریق ارتباط ویژگی قابلیت مقایسه به توانایی سرمایه گذاران در پیش بینی سود شرکت ها، موارد مطرح شده را پوشش دهد.

 اهداف پژوهش

پژوهش حاضر شامل چهار هدف به شرح زیر است:

1.  تعیین تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر ضریب واکنش سودهای آتی در شرکت های پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران
2.   تعیین تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر ضریب واکنش سودهای آتی در سطح صنعت در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
3. تعیین تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر ضریب واکنش سودهای آتی خاص شرکت در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
4. تعیین تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر همزمانی قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورساوراق بهادار تهران

 کاربرد نتایج پژوهش

به عقیده هیئت های تدوین استاندارد و مجامع حرفه ای حسابداری، قابلیت مقایسه از ویژگیهای لازم در تهیه اطلاعات مالی می باشد که سرمایه گذاران را در شناسایی شباهت ها و تفاوت های موجود در زیر بنای اقتصادی اطلاعات مالی یاری می کند. شرایط اصلی لازم برای قابل مقایسه بودن اطلاعات ایجاب می کند تا یک واحد تجاری در طی دوره های مختلف و همچنین واحدهای تجاری مختلف در یک مقطع زمانی، برای رویدادهای مشابه اقتصادی، رویه های حسابداری مشابه استفاده کنند، تا شناسایی روند عملکرد مالی یک واحد و نیز انجام مقایسه بین عملکرد واحدهای تجاری مختلف امکان پذیر باشد. از این طریق قابلیت مقایسه به عنوان مکانیزمی است که اگر به درستی اعمال و رعایت شود، منافع سرمایه گذاران و نیز تخصیص بهینه منابع در بازار سرمایه حاصل خواهد شد و در طرف مقابل اعمال رویه های مشابه (متفاوت برای رویدادهای اقتصادی متفاوت (مشابه) موجب خواهد شد تا شباهتهای واهی و تفاوتهای نادرست در صورتهای مالی ایجاد و انجام مقایسه را با مشکل مواجه نماید. قابلیت مقایسه صورتهای مالی همواره در سایه تدوین استانداردهای حسابداری میسر می شود، هر چند که تحت تأثیر قضاوت و برآوردهای مدیران نیز قرار می گیرد. بنابراین نتایج این پژوهش علاوه بر ارائه رهنمودی برای مدیران، می تواند به عنوان بازخوردی برای کمیته تدوین استانداردهای حسابداری باشد. همچنین از آنجایی که سرمایه گذاران همواره علاقه مند به پیش بینی سود شرکت ها هستند، می توانند از نتایج این پژوهش در شناخت یکی از عوامل مؤثر بر پیش بینی بهره جویند

روش پژوهش

با توجه به اینکه نتایج حاصل از این پژوهش می تواند در فرایند تصمیم گیری مورد استفاده قرار گیرد، از لحاظ هدف کاربردی است. همچنین از آنجایی که با استفاده از مدل های رگرسیونی، به بررسی همبستگی بین دو یا چند متغیر پرداخته می شود، از لحاظ ماهیت، توصیفی- همبستگی می باشد که مبتنی بر اطلاعات واقعی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش که هدف آن، تعیین تأثیر قابلیت مقایسه صورتهای مالی بر ضریب واکنش سودهای آتی و همزمانی قیمت سهام است، به منظور محاسبه قابلیت مقایسه از دو معیار دفرانکو و همکاران (۲۰۱۱)، جهت برآورد ضریب واکنش سودهای آتی از مدل لاندهلم و مایرز (۲۰۰۲) و برای محاسبه همزمانی قیمت سهام از معیار پیتروسکی و رولستون (۲۰۰۴) استفاده شده است. همچنین جهت آزمون فرضیه های پژوهش از مدل های رگرسیونی چند متغیره مطابق با پژوهش چوئی و همکاران (۲۰۱۴) استفاده شده است که نحوه محاسبه متغیرها و به کارگیری مدل های مورد استفاده، در فصل سوم به طور کامل تشریح خواهد شد.

 قلمرو پژوهش

پژوهش حاضر در ارتباط با بررسی نقش یکی از ویژگیهای اطلاعات مالی در فرایند تصمیم گیری و رفتار سرمایه گذاران می باشد، لذا قلمرو موضوعی پژوهش، در حوزه مالی- رفتاری می باشد. قلمرو زمانی مورد استفاده برای آزمون فرضیه های پژوهش، بازه زمانی از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۸۸ شامل یک دوره ۵ ساله است. با این حال به دلیل اینکه در محاسبه متغیرها، نیاز به بررسی داده های سه سال قبل و سه سال بعد بوده است، اطلاعات مورد نیاز برای یک دوره ۱۱ ساله از ابتدای سال ۱۳۸۱ تا پایان سال ۱۳۹۱ جمع آوری شده است. همچنین قلمرو مکانی پژوهش، در محدوده شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد

 روش و طرح نمونه برداری

در این مطالعه شرکتهای عضو نمونه آماری، به روش حذف سیستماتیک و با اعمال شرایط زیر انتخاب شده
است

1.  سال مالی آنها منتهی به ۲۹ اسفند ماه هر سال باشد.
2.  طی بازه زمانی پژوهش، سال مالی خود را تغییر نداده باشند.
3. معاملات سهام آنها طی بازه زمانی مورد نیاز بیش از ۶ ماه در بورس اوراق بهادار تهران متوقف نشده باشد.
4. کلیه داده های مورد نیاز پژوهش برای شرکت های مورد بررسی موجود و در دسترس باشد.
5. جزو شرکتهای واسطه گری مالی (بانکها، سرمایه گذاری ها و لیزینگ) نباشد.
6. در نهایت با توجه به اینکه برای محاسبه متغیرهای مستقل و وابسته پژوهش از اطلاعات سایر شرکت های هم صنعت استفاده شده و بر همین اساس در برآورد مدل های رگرسیونی مورد استفاده نیاز به کنترل اثرات ثابت صنعت است؛ صنایعی انتخاب شدند که تعداد شرکت های آنها حداقل ۶ مورد باشد

 ابزار گردآوری داده ها

اطلاعات مورد نیاز برای مبانی نظری و پیشینه پژوهش به روش کتابخانه ای، از طریق مراجعه به کتابهای مقالات، مجلات و سایتهای علمی جمع آوری شده است. همچنین در بخش آزمون فرضیه ها، داده های مورد نیاز به روش اسناد کاوی، با استفاده از بانکهای اطلاعاتی تدبیر پرداز و ره آورد نوین گردآوری شده است.

 ابزار تجزیه و تحلیل

در این پژوهش از روش های کمی تجزیه و تحلیل آماری شامل روش تجزیه و تحلیل رگرسیونی چند متغیره با استفاده از داده های ترکیبی استفاده شده است. برای محاسبه متغیرها، تجزیه و تحلیل داده ها و استخراج نتایج، نرم افزارهای Eviews8 Excel و Stata12 مورد استفاده قرار گرفته است. آزمون های آماری مورد استفاده شامل آزمون والد، F لیمر، هاسمن و آزمون LR بوده و برای تحلیل نتایج از آمارههای t، آماره F و مقادیر ضریب تعیین تعدیل شده استفاده شده است.

واژگان کلیدی

قابلیت مقایسه صورتهای مالی (Financial Statement Comparability): قابلیت مقایسه، یکی از ویژگیهای کیفی ارتقا دهنده کیفیت بوده و بدین شکل تعریف می شود "ویژگی کیفی از اطلاعات است که استفاده کنندگان را قادر به شناسایی شباهت ها و تفاوت های بین دو مجموعه از پدیده های اقتصادی می کند. برای اینکه اطلاعات قابل مقایسه باشند، موضوعات مشابه باید مشابه و موضوعات متفاوت باید متفاوت به نظر برسند". اگر بتوان اطلاعات یک واحد تجاری را با اطلاعات واحدهای تجاری دیگر، و با اطلاعات مشابه همان واحد تجاری در دوره یا مقاطع زمانی دیگر، مقایسه کرد این اطلاعات فایده مند تر خواهد بود (هیئت استاندارد حسابداری مالی، ۱۹ : ۲۰۱۰ ). در مفاهیم گزارشگری مالی ایران بخش اول تحت عنوان "هماهنگی رویه" و بخش دوم با عنوان "ثبات رویه" قید شده و این دو ابزاری برای دستیابی به قابلیت مقایسه می باشد (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۸۹ :۷۶۷).
ضریب واکنش سودهای آتی (Future Earnings Response Coefficient): رابطه بین بازده جاری سهام و سودهای تحقق یافته آتی، ضریب واکنش سودهای آتی نامیده میشود که به عنوان معیاری برای اندازه گیری محتوای اطلاعاتی قیمت سهام در مورد سودهای آتی می باشد (چوئی و همکاران، ۱

سود در سطح صنعت ( Industry - Level Earning): سود در سطح صنعت، بخشی از سود یک شرکت است که توسط عوامل مربوط به صنعت مورد فعالیت مثل تقاضا برای محصولات آن صنعت تعیین می شود. به طوری که برای همه شرکتهای عضو آن صنعت اتفاق می افتد و در آن صنعت عادی است (لانگ و لاندهلم'،

سود خاص شرکت ( Firm - Specific Earning): سود خاص شرکت، بخشی از سود یک شرکت است که از طریق رقابت در سطح صنعت تعیین می گردد و به طور منفی با سطح رقابت سایر شرکتهای آن صنعت در ارتباط است (لانگ و لاندهلم، ۶۰۸ : ۱۹۹۶ ). سود خاص شرکت به روشنی قابل انتساب به سود صنعت نبوده و مربوط به عملکرد خاص شرکت است (چوئی و همکاران، ۲ : ۲۰۱۴). | همزمانی قیمت سهام (Stock Price Synchronicity): همزمانی قیمت سهام نشان دهنده میزانی از تغییرات بازده سهام یک شرکت خاص است که توسط بازده بازار و صنعت توضیح داده می شود و با استفاده از آن می توان مقدار نسبی اطلاعات خاص شرکت (در مقابل اطلاعات در سطح صنعت بازار) که در قیمت سهام منعکس شده است را اندازه گیری نمود. در این چارچوب قیمت های سهام با همزمانی بیشتر (کمتر) مقدار نسبی بیشتری از اطلاعات در سطح صنعت بازار (اطلاعات خاص شرکت را در خود دارند (پیتروسکی و رولستون، ۲۰۰۴ ۱۱۲۲۰).

 

مشاهده نمونه فایل و خرید

بررسی تأثیر آموزش معنوی بر بهزیستی روان‌شناختی و تجربه‌های معنوی دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان

مقطع: کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی

تعداد صفحات: 111

بخشی از متن:

چکیده :
چکیده هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش معنویت بر میزان بهزیستی روان‌شناختی و تجربه‌های معنوی دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان بود. بدین منظور، در قالب یک مطالعه با طرح پژوهش نیمه آزمایشی و ارزیابی به صورت پیش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با گروه کنترل انجام شد. نمونه‌گیری این مطالعه در دو مرحله انجام شد؛ در مرحلهی اول به شیوه داوطلبانه و نصب فراخوان از بین دانشجویان مراجعه‌کننده، تعداد 30 آزمودنی که دارای ملاک‌های ورودی به پژوهش بودند، انتخاب شدند. در مرحلهی دوم، این آزمودنیها به شیوهی تصادفی به گروه کنترل و آزمایش گمارده شدند (n1=n2=15) و به پرسشنامه‌های بهزیستی روان‌شناختی ریف و تجربه‌های معنوی دانشجویان پاسخ دادند. برای گروه آزمایش، هشت جلسه گروهی آموزش معنویت به صورت جلسات 60 دقیقه‌ای هفتگی اجرا شد، اما گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. نتایج تحلیل کواریانس چندمتغیره نشان داد که با کنترل نمرات پیش‌آزمون، میزان بهزیستی روان‌شناختی و تجربه‌های معنوی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل، در مرحلهی پس‌آزمون، افزایش معناداری داشته است (05/0P<)؛ به گونه‌ای که آموزش معنویت باعث ارتقاء بهزیستی روان‌شناختی در حیطه‌های پذیرش خود، روابط مثبت با دیگران، خودمختاری، تسلط بر محیط، زندگی هدفمند و رشد فردی و همچنین افزایش تجربه‌های معنوی در دو حیطهی ارتباط با خداوند و شکوفایی و فعالیت معنوی شد (05/0P<). براساس نتایج این پژوهش، در جمعیت دانشجویان دانشگاه اصفهان، آموزش معنویت میتواند به عنوان یک مداخلهی مؤثر در جهت ارتقاء بهزیستی روان‌شناختی و تجربه‌های معنوی در این جمعیت، مورد استفاده قرار گیرد.

در دنیای ماشینی که همه چیز از تعادل و توازن خارج شده است، تـلاشهـای بـی وقفـه مـادیگرایانـه  صورت میگیرد، خستگیها جبران ناپذیر شده است، روحیهی انسانها پایین آمده و بیماریهای روانی میرود تا گوی سبقت را از سایر بیماریها برباید. در دنیایی که فقر و تنگدستی، جنگ و خونریزی، فساد و تباهی هر روز رو به افزایش است و سیر صعودی می پیماید، به نظر مـیرسـد چیـزی جـز پشـتوانه ی معنـوی، مثبـت و نیـک اندیشی و جز تغییر و تحول درونی نمیتواند بشر را از این همه نابسامانی، ازهـم گسـیختگی و ازهـم پاشـیدگی روانی نجات دهد
در برهه های از تاریخ بشر، به گمان بسیاری دین بر اثر سیطره علـم و عقلانیـت، در سراشـیب افـول قـرار  گرفت . در قرن بیستم اعتقاد غالب دانشمندان بالینی بر این بود که دین عامل منفی در بهداشت روانی و یا حداکثر عامل خنثی است. بنابراین در تمام طول قرن بیستم اصـول و مقولـه هـای معنـوی در بیشـتر  انواع درمانها به عنوان موضوعاتی ممنوعه مطرح بودند

اما امروزه توجه گسترده به معنویت و موضوعات معنوی و تأثیر آن بر کیفیـت زنـدگی انسـان، وارد شـدن  موضوعات معنوی و مذهبی را به زندگی ضروری ساخته است. معنویت یکی از ابعاد وجودی انسان است کـه در  راستای دیگر ابعاد جسمانی، روانشناختی و اجتماعی، تعریف و تصویر نسبتاً کاملی از انسـان را ارائـه مـیدهـد . با ورود بعد معنوی به ابعاد رشدی انسـان و  توصیف چهار بعدی از انسان، مفهوم ساده و قدیمی جسم و روان به رابطهی پویا، نزدیک و جداناپذیری در ابعـاد  جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی تبدیل شد در دهه های اخیـر بـا  رشد سریع و روزافزون دانش بشر و پیدایش علوم جدید، بحث دربارهی تأثیر دین در جنبه های مختلف زنـدگی، بیش از هر زمان دیگر به میان آمده و روانشناسی از جمله علومی اسـت کـه همـواره میـدان مبـارزهی افکـار و  نظرات گوناگون در این خصوص بوده اسـت. اکنـون موضـوعات ی همچـون روانشناسـی و دیـن، روانشناسـی و معنویت و دیگر موضوعات سالهاست که مورد تحقیق و نقد و بررسی دانشمندان علم روانشناسی قرار گرفته و نهادها، انجمنها، مراکز تحقیق و دانشکدههای بسیاری در نقاط مختلف دنیا برای این منظور تأسیس شده است . این موضوع نمایانگر یک دگرگونی قابل ملاحظه در پرداخت روانشناسی بـه دیـن اسـت
معنویت و تندرستی معنوی یکی از پیشگویی کنندههای پیامدهای سلامتی انسان است و با رویکـرد کلـی نگر اطلاعات مهمی درباره نیازهای مراقبت بهداشتی و توانایی افراد جهت تطابق با تنشهای معنوی و مداخلات لازم جهت سازگاری و مقابله با بحرانهای مراقبت بهداشـتی فـراهم مـیکننـد . تندرستی معنوی نیـروی منحصـر به فردی است که ابعاد جسمی، روانی و اجتماعی فرد را هماهنگ کرده و او را جهت سـازگاری بـا بحـرانهـای  زندگی آماده میکند . تندرسـتی معنوی به هدفمندی، شادکامی و معناداری زندگی انسان منجر شده و انرژی لازم برای ادامـه زنـدگی را فـراهم میکند. الیسون تندرستی معنوی را حالت بنیادی سلامت معنوی میداند که مانند رنگ چهره و تعداد ضربان قلب، سلامتی مطلوب فرد را نشان میدهد. در حالت تندرستی معنوی، انسان به کمـال رسـیده، معنـای زندگی خود را یافته و جهت زندگی معنادار اجتماعی بینشهـای جدیـدی کسـب مـیکنـد

یکی از عمده ترین ملاحظات و بازنگریها دربارهی نظریه های مربوط به سلامت و سلامت روان، حول محـور  «معنویت» و لزوم گنجاندن آن در تعریفها و الگوهای سلامت روان بوده است. به باور فرانکل، در معنای انسـان  سالم معنویت مستتر است. وی معتقد است در سایهی همین «سلامتی معنوی» است که فرد به کمال میرسـد  
و فراتر از ابعاد عینی و مادی زندگی میکند . همه روزه به شمار افرادی که باور دارنـد معنویـت راه درمان روان نژندیها و درماندگی روانی آنها میباشد و متخصصینی که برای درمـان بیمـاریهـای روانـی و ارتقای بهداشت روان بر باورها و رفتارهای معنوی توجه دارند، افزوده میشود. پژوهشهای زیادی نشان میدهد
که دین و معنویت برای بهزیستی روانی و برای کاهش بیماریهـای جسـمانی و روانـی دارای مزایـای بـالقوهای هستند . افرادی که از اشتغالات دینی یـا معنـوی بـیشتـری برخوردارنـد در  قیاس با همتایانشان که در امور دینی یا معنوی سهمی ندارند، ظاهراً دارای میـزان مـرگ و میـر کمتـر، فراوانـی پایینتر برخی بیماریها و همچنین سلامت روانی بهتری هستند . با توجه بـه نقـش و جا یگـاه  دین و معنویت در سلامت آدمی، به نظر میرسد مداخله های آموزشی و درمانی مبتنی بر معنویت قادر به بهبود و حتی ارتقاء سلامت روان افراد میباشد.

روانشناسی در آغاز به جای مطالعـه سلامت روان، به بررسی بیماری روانی و جنبهی بیمـار نهـاد آدمـی میپرداخت و رهایی از بیماری عاطفی یا نداشتن رفتار روان پریشانه را برای داشـتن سـلامت روان و شخصـیتی سالم کافی میدانست. اما در سالهای اخیر، شمار روزافزونی از روانشناسان بـه قابلیـت کمـال و دگرگـونی در شخصیت آدمی روی آوردهاند و سطح مطلوب کمال و رشد و سلامت شخصیت را فراسوی بهنجـاری مـیداننـد. آنها معتقدند که نداشتن بیماری عاطفی تنها نخستین گام ضروری برای داشتن شخصیتی سـالم و حرکـت بـه سوی رشد و کمال است و انسان پس از این گام راهی دراز در پیش دارد و باید برای حصول سـطح پیشـرفتهی کمال و خودشکوفایی و تحقق بخشیدن به تمامی استعدادهای بالقوهاش تلاش کند. مطابق بـا این جهتگیری اولیهی روانشناسی در مـورد شخصـیت سـالم، در جامعـهی مـا نیـز بسـیاری از پـژوهشهـای مداخلـهای کـه در حـوزهی معنویـت انجـام پذیرفتـه، تحـت عنـوان معنویـتدرمـانی بـه بررسـی اثربخشـی معنویت درمانی بر روی جامعه های بالینی و برای بهبودی مشکلاتی نظیر افسردگی، اضطراب، سرطانها انجـام پذیرفتـه اسـت و مداخله های معنوی کمی بر روی افراد سالم و برای ارتقای بهزیستی و سلامت روان آنها انجـام پذیرفتـه اسـت. در واقع روانشناسی جدید سعی دارد توجه خود را صرفاً به مشکلات روانی معطوف نسازد و بیشتر بر جنبه های مثبت زندگی تأکید کند سلامت یک مفهوم چند بعدی است که علاوه بر بیمار و ناتوان نبودن، احساس شادکامی و بهزیستی را نیز در بر میگیـرد .
در مـدلهـایی نظیر مدل جاهودا، مدل بهزیستی ذهنی داینر و مدل ۶ عاملی بهزیسـتی روانشـناختی ریـف، سـلامت روان بتأکید بر تواناییها و قوتهای فرد معین میشود نه صرفاً نداشتن بیماری  ،درواقـع در مـورد تعالی نفس این اعتقاد وجود دارد که در ذات انسانهاست که از محدودهی وضعیت فعلی خویش فراتـر برونـد چیزی بیش از آنچه هستند بشوند ،لذا در این پژوهش تأثیر آموزش معنوی بر ارتقاء بهزیسـتی روانی و نه فقط بهبود بیماریها مدنظر است.
تجربهی معنوی حالتی گذراست که فرد احساس میکند با هستی یکی شده، منفعل گردیده و کنترلی بـر این تجربه ندارد. چون فراتر از ذهن عادی است و به عقلانیت در نمیآیـد، قابـل توصـیف نیسـت و وقتـی بیـا میشود مورد تأیید دیگران نبوده و گاهی آنرا با رفتارِ روانپریشانه یکی دانستهاند. آبراهم مازلو تجربـه معنـوی را تجربهای متعالی میداند و آنرا نوعی وجد و جذبهی ناشی از تجربه های عمیق مربوط به زیباشناسی و عشـق دانسته که فرد در خلال آن احساس میکنـد کـاملتر، سـرزنده تـر، جهـانیتـر و خودکفـاتر شـده اسـت.

برای ارتقاء بهزیستی روانشناختی و همچنین افزایش تجربه های معنوی روشهـای متعـددی وجـود دارد. همچنین در سالهای اخیر تأثیرات مداخلات معنوی بر روی ابعاد مختلـف سـلامت جسـمی، سـلامت روانـی و شخصیت مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این، همانطور که مـیدانـیم امـروزه مـدل غالـب بـرای تبیـین سلامت انسان، رویکرد زیستی- روانی- اجتماعی و معنوی میباشد که بعد معنوی با توجـه بـه مشـخص شـدن
نقش معنویت در سلامت، در سالهای اخیر بدان اضافه شده است. بـراین اسـاس، در ایـن مطالعـه ایـن مسـاله مدنظر قرار میگیرد که آیا مداخلات معنوی قابلیت ارتقاء سلامت روانشناختی آن هم در دانشـجویان دختـر را دارد یا خیر. از آن جایی که جامعهی دانشجویی یکی از عظیمترین گروههای جامعه است، گـرایش دینـی آنهـا نقش مؤثری در سلامت روان و مقابله با ناراحتی های روانی خواهد داشت. به علاوه اگر چه پژوهشهایی جهـت بررسی ارتباط بین سلامت روان و معنویت در جامعه های مسیحی و یهودی صورت پذیرفته، امـا انجـام چنـین پژوهشهایی در فرهنگ اسلامی ایران نوپا است با توجه به تأثیر بالقوهی تعامل اجتماعی در گروه و دریافت حمایت در گروه بـر ارتقـای سـلامت روان، پژوهش حاضر به صورت گروهی انجام خواهد گرفت. همچنین با توجه بـه کمبـود پـژوهشهـایی در حیطـهی معنویت که بر روی افزایش سلامت روان و نه فقط کاهش بیماریها و مشکلات انجام گرفته باشد، تأثیر بخشـی پژوهش فوق بر روی ارتقای بهزیستی روانی مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. لذا در پژوهش حاضر تأثیر آمـوزش معنوی بر ارتقاء بهزیستی روانشناختی و تجربه های معنوی دانشجویان مورد بررسی قرار گرفته شده است

 

اهمیت و ضرورت پژوهش

مطالعات و پژوهشها نشان میدهد بعد معنوی، نقش مهمی در سلامت و سازگاری انسان دارد. عدم توجه به بعد معنوی و خودشناسی در زندگی، طبق نظر نظریهپردازان و تحقیقات انجام شده، مـانع رشـد و شـکوفایی میباشد و سلامت روان را به خطر میانـدازد و در صـورت عـدم رشـد و شـکوفایی قشـر جـوان، خسـارتهـای جبرانناپذیر به خانوادهها، آموزش و پرورش و جامعه وارد میشود. معنویـتدرمـانی یکـی از راههـای اساسـی و
پراهمیت است که بشر میتواند به کمک آن از ابتلا به بیماریهای جسمی، روانی و اجتماعی پیشـگیری کنـد و به منبع لایزال و نامتناهی قدرت الهی وابسته شده و احساس امید و آرامش داشته باشد. در واقـع انجـام چنـین پژوهشی ما را در درک اهمیت معنویت در ارتقاء سلامت روان و نه صرفاً کاهش نشـانه هـای بیمـاری، رهنمـون میکند. این پژوهش بر آن است تا نقش و سهم معنویت را در افزایش بهزیستی روانشناختی دانشجویان نشـان دهد. همانطور که اشاره شد، بسیاری از پژوهشهای انجام شده در حوزه معنویـت درمـانی بـر روی جامعـه هـای بیمار یا دارای مشکلات روانشناختی انجام گرفته است و نیاز به انجام پژوهشهایی در حیطهی آموزش معنـوی بر روی نمونهای از افراد سالم جامعه احساس میشود. با عنایت به پـژوهشهـای متعـددی کـه گویـای ارتبـاط مثبت و معنادار بین معنویت با سلامت روان هستند، جایگـاه، اهمیـت و تاثیرگـذاری معنویـت در عرصـه هـای گوناگون زندگی به خصوص در فرهنگ ایرانی و همچنین کمبود پـژوهشهـای داخلـی در حیطـهی مـداخلات معنوی و به طور خاص مداخلات آموزشی معنوی بر روی جامعه افراد سالم، ضرورت انجام این پژوهش بـیش از پیش به نظر میرسد. در صورت اثربخش بودن مداخلـه هـای آمـوزش مبتنـی بـر معنویـت در ایـن پـژوهش، میتوان از این مداخله در جهت غنای هرچه بیشتر باورها و رفتارهای معناگرایانه در دانشجویان استفاده نمود و براین اساس به تحکیم اعتقادات دینی دانشجویان ازیک سو و ارتقاء سلامت روانشـناختی آنـان از سـوی دیگـر توجه نمود. از نتایج این پژوهش میتوان به نحو مؤثری در وزارت خانه های علـوم، آمـوزش و پـرورش، ورزش و جوانان، بهداشت و علوم پزشکی، فرهنگ و ارشاد اسلامی و مراکز مشاوره و خدمات روانشناختی استفاده کرد  

 

تعریف اصطلاحات و مفاهیم

تجربه های معنوی

تعریف مفهومی: تجربه های معنـوی 6 مؤلفـه دارد. مؤلفـه معنایـابی در زنـدگی، درک معنـای زنـدگی،تجربهی مثبت در زندگی و احساس خوشبختی و رضایت از زندگی را نشان میدهد. بعد تأثیر ارتباط با خداوند، به احساسی از یک رابطه صمیمانه و دوستی با خداوند اشاره دارد و نشاندهندهی عبادت، راز و نیاز، توجه خـدا به فرد و احساس مثبت از رابطه داشتن با خداست. شکوفایی و فعالیت معنوی، به تحول و پیشرفتی کـه ازنظـر معنوی در طی زمان در فرد ایجاد شده است و تلاش فرد برای دستیابی بـه معنویـت ماننـد مطالعـه قـرآن و کتابهای مذهبی، دعا و نیایش در خلوت را نشان میدهد. تجربه های متعالی عرفانی به تجربه هـای اسـتثنایی اشاره دارد که نشاندهندهی تجارب متعالی مانند توحیدیافتگی در کل، تجربه حقیقت و کمال مطلق، تجربـهی حیرت و انکشاف حقیقت مطلق برای فرد، یگانگی با هستی و رویارویی با امـر قدسـی اسـت. تجربیـات سـلبی معنوی به احساسات و تجربیات منفی اشاره دارد که نشـانگر نداشـتن تجـارب عرفـانی و معنـوی اسـت. ماننـد تجربهی جذب و احساسیکپارچگی با هستی و کل مطلق نداشتن. مؤلفهی فعالیتهای اجتماعی مذهبی، معـرف شرکت فرد در فعالیتهای اجتماعی و مذهبی، کمک به مساجد و موسسات مذهبی، کمک به مـردم نیازمنـد و برطرف کردن نیازهای سالخوردگان و معلولان است
این تجربهها بیشتر ذهنی میباشند و اندازهگیری آنها بسیار دشوار است، چون از عمیـقتـرین لایـه هـای روانی انسان بر میخیزند. آنها نزد مردمان ابتـدایی کـه هنـوز اشـتغالات انسـان متمـدن امـروزی را نداشـتند، برجستهتر بودند. این تجربهها کمتر منظم و نظامدار هستند، کمتر آداب و ترتیب بر میدارند، بیشتر بستگی بـه دل آدمی دارند و درونی هستند. تجربه های معنوی یک بعد بسیار قوی دارد کـه آن فـرا رفـتن از بعـد زمـان و
مکان است. افرادی که تجربه های عمیق معنوی داشتهاند، گزارش دادهاند که در آن لحظه، زمـان و مکـان بـرای آنها معنا نداشته است. گذشت زمان را درک نمیکردند و از مکان فراتر مـیرفتنـد )

بهزیستی روانشناختی

تعریف مفهـومی: بهزیسـتی روانشـناختی بـه معنـای قابلیـت یـافتن تمـام اسـتعدادهای فـرد اسـت و دربرگیرندهی مؤلفه های زیر میباشد:

• خویشتنپذیری نگرش مثبـت یـک نفـر بـه خـود و زنـدگی گذشـتهاش؛
• رشدشخصی :احساس رشد بادوام و پیشرفت یک فرد در طول زمان؛
• هدفمندی زندگی :این اعتقاد که زنـدگی شخص هدفمند و معنادار است؛
• روابط مثبت با دیگران :رضایت از کیفیت ارتباط با دیگـران؛
• تسـلط محیطـی:توانایی ادارهی زندگی و تسلط بر محیط اطراف به طور کارآمد
• خودمختاری :حـس اسـتقلال و خـود پیـروی

آموزش معنوی

تعریف مفهومی: برنامه آموزشی معنوی منتقل کننـده مفـاهیم معنویـت از طریـق محتـوا و برنامـه هـای آموزشی است و فراهم کنندهی زمینهی نیل به سطوح بالاتر آگاهی و معنیدار کردن زنـدگی بـوده و عـلاوه بـر جهت دادن منطقی به فراگیران، دست یافتن آنان به احساس عمیقتر و پربارتر را فراهم میکند. برنامه آموزشی معنوی تنها وسیله ای برای درک محتوای آموزشی نیست بلکه حرکتی فراتر از استدلال و شـیوههـای تحلیلـی و
اندیشه ورزی است که معمولاً در خلال آموزش صورت میگیرد
تعریف عملیاتی: در این پژوهش منظور از آموزش معنوی،  ۸ جلسه آموزشی هفتگی است که هفتـه ای دو بار در مرکز مشاورهی دانشجویان دانشگاه اصفهان برگزار گردید. هرجلسه به مدت زمـان  ۶۰ دقیقـه برگـزار شد و در طی جلسات، راهنمای آموزشی گروههای بحث معنـوی بـرای سـلامت روان تـدوین گـالانتر، سـیگل، تالبوت، درماتیس، مک ماهون، دورگـان و اوکتـای اجـرا گردیـد. سـاختار کلـی ایـن جلسـات شـامل مدیتیشن، مقدمه، سؤالات هدایت کننده به بحث، بدنهی اصلی، خلاصه و زمان انعکـاس بـود. در طـی جلسـات آموزش معنویت، مباحثی نظیر بخشش، امید، قدردانی و نوعدوسـتی مـورد بحـث و آمـوزش قـرار گرفـت. ایـن مداخله برای گروه آزمایش ارائه شد ولی برای گروه کنترل ارائه نگردید

 

مشاهده نمونه فایل و خرید

شناسایی سیر تحول، موانع درک شده و عوامل موثر بر آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان شهر اصفهان

مقطع: دکتری مشاوره

تعداد صفحات: 160

بخشی از متن:

چکیده هدف از پژوهش حاضر، شناسایی سیر تحول، موانع درک شده و عوامل مؤثر بر آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان شهر اصفهان بود. جامعه ی آماری این پژوهش مشتمل بر کلیه ی کودکان 5 تا 11 سال و نوجوانان 12 تا 18 سال شهر اصفهان اعم از دختر و پسر در چهار مقطع پیش دبستانی، دبستان، راهنمایی و متوسطه در سال تحصیلی 90-1389 بودند. آزمودنی های شرکت کننده در این پژوهش و گروه نمونه 120 نفر (58 دختر و 62 پسر) شامل 10 نفر در مقطع پیش دبستان، 50 نفر در مقطع دبستان (10 نفر در هر پایه ی تحصیلی)، 30 نفر در مقطع راهنمایی (10 نفر در هر پایه ی تحصیلی) و 30 نفر در مقطع متوسطه (10 نفر در هر پایه ی تحصیلی) انتخاب شدند. روش پژوهش کیفی و ابزار مورد استفاده فرم مصاحبه ی نیمه سازمان یافته بود. داده های جمع-آوری شده با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی مکس- کیودا (MAX-QDA) مقوله بندی شد و با استفاده از روش های آماری ناپارامتریک مانند مجذور خی دو و ضریب همبستگی کرامر در نرم افزار SPSS-16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در مقطع پیش دبستانی شغل پزشکی اولین آرزوی شغلی کودکان دختر و شغل پلیس اولین آرزوی شغلی کودکان پسر بود. متغیر اصلی تأثیرگذار بر آرزوهای شغلی آنها متغیر اندازه و قدرت و میزان آشنایی کودکان با مشاغل بیشتر در خصوص فعالیت هایی بوده که در مشاغل انجام می شود. در مقطع دبستان نیز شغل پزشکی، اولین آرزوی شغلی کودکان دختر و شغل پلیس اولین آرزوی شغلی کودکان پسر بود. متغیر اصلی تأثیرگذار بر آرزوهای شغلی آنها به ترتیب متغیر منزلت شغل، کلیشه های جنسیتی و اندازه و قدرت و میزان آشنایی کودکان با مشاغل در زمینه ی فعالیت شغلی و مکان شغل بود و موانعی که این کودکان بر سر راه تحقق آرزوهای خود احساس می-کردند، بیشتر موانع فردی مانند عدم توانایی و عدم علاقه بود. در مقطع راهنمایی به طور کلی، شغل پزشکی اولین آرزوی شغلی نوجوانان بود و بعد از آن مهندسی قرار داشت. همچنین، شغل پزشکی، اولین آرزوی شغلی نوجوانان دختر و شغل مهندسی اولین آرزوی شغلی نوجوانان پسر بود. متغیر اصلی تأثیرگذار بر آرزوهای شغلی آنها متغیر خود درونی و منحصر بفرد و میزان آشنایی نوجوانان به مشاغل خیلی زیاد بود. یافته های حاصل از این پژوهش در مقطع متوسطه بیانگر این است که مانند مقطع راهنمایی شغل پزشکی، اولین آرزوی شغلی نوجوانان به طور کلی و دختران به طور خاص و در پسران شغل مهندسی، اولین آرزوی شغلی آنها بود. متغیر اصلی تأثیرگذار بر آرزوهای شغلی آنها متغیر خود درونی و منحصر به فرد و میزان آشنایی نوجوانان به مشاغل خیلی زیاد بود. موانع درک شده بر سر راه تحقق آرزوهای شغلی نوجوانان مقطع راهنمایی و متوسطه در درجه ی اول موانع فردی، سپس موانع خانوادگی و در مرحله ی بعد موانع شغلی و اجتماعی بود. به طور کلی، از میان عوامل مؤثر بر آرزوهای شغلی رابطه ی بین انتظارات والدین با آرزوهای شغلی معنادار (05/0P<) و میزان این رابطه 30 درصد بود. بنابراین، میتوان گفت آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان شهر اصفهان بر اساس نظریه ی گاتفردسون متحول می گردد.چکیده هدف از پژوهش حاضر، شناسایی سیر تحول، موانع درک شده و عوامل مؤثر بر آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان شهر اصفهان بود. جامعه ی آماری این پژوهش مشتمل بر کلیه ی کودکان 5 تا 11 سال و نوجوانان 12 تا 18 سال شهر اصفهان اعم از دختر و پسر در چهار مقطع پیش دبستانی، دبستان، راهنمایی و متوسطه در سال تحصیلی 90-1389 بودند. آزمودنی های شرکت کننده در این پژوهش و گروه نمونه 120 نفر (58 دختر و 62 پسر) شامل 10 نفر در مقطع پیش دبستان، 50 نفر در مقطع دبستان (10 نفر در هر پایه ی تحصیلی)، 30 نفر در مقطع راهنمایی (10 نفر در هر پایه ی تحصیلی) و 30 نفر در مقطع متوسطه (10 نفر در هر پایه ی تحصیلی) انتخاب شدند. روش پژوهش کیفی و ابزار مورد استفاده فرم مصاحبه ی نیمه سازمان یافته بود. داده های جمع-آوری شده با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی مکس- کیودا (MAX-QDA) مقوله بندی شد و با استفاده از روش های آماری ناپارامتریک مانند مجذور خی دو و ضریب همبستگی کرامر در نرم افزار SPSS-16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که در مقطع پیش دبستانی شغل پزشکی اولین آرزوی شغلی کودکان دختر و شغل پلیس اولین آرزوی شغلی کودکان پسر بود. متغیر اصلی تأثیرگذار بر آرزوهای شغلی آنها متغیر اندازه و قدرت و میزان آشنایی کودکان با مشاغل بیشتر در خصوص فعالیت هایی بوده که در مشاغل انجام می شود. در مقطع دبستان نیز شغل پزشکی، اولین آرزوی شغلی کودکان دختر و شغل پلیس اولین آرزوی شغلی کودکان پسر بود. متغیر اصلی تأثیرگذار بر آرزوهای شغلی آنها به ترتیب متغیر منزلت شغل، کلیشه های جنسیتی و اندازه و قدرت و میزان آشنایی کودکان با مشاغل در زمینه ی فعالیت شغلی و مکان شغل بود و موانعی که این کودکان بر سر راه تحقق آرزوهای خود احساس می-کردند، بیشتر موانع فردی مانند عدم توانایی و عدم علاقه بود. در مقطع راهنمایی به طور کلی، شغل پزشکی اولین آرزوی شغلی نوجوانان بود و بعد از آن مهندسی قرار داشت. همچنین، شغل پزشکی، اولین آرزوی شغلی نوجوانان دختر و شغل مهندسی اولین آرزوی شغلی نوجوانان پسر بود. متغیر اصلی تأثیرگذار بر آرزوهای شغلی آنها متغیر خود درونی و منحصر بفرد و میزان آشنایی نوجوانان به مشاغل خیلی زیاد بود. یافته های حاصل از این پژوهش در مقطع متوسطه بیانگر این است که مانند مقطع راهنمایی شغل پزشکی، اولین آرزوی شغلی نوجوانان به طور کلی و دختران به طور خاص و در پسران شغل مهندسی، اولین آرزوی شغلی آنها بود. متغیر اصلی تأثیرگذار بر آرزوهای شغلی آنها متغیر خود درونی و منحصر به فرد و میزان آشنایی نوجوانان به مشاغل خیلی زیاد بود. موانع درک شده بر سر راه تحقق آرزوهای شغلی نوجوانان مقطع راهنمایی و متوسطه در درجه ی اول موانع فردی، سپس موانع خانوادگی و در مرحله ی بعد موانع شغلی و اجتماعی بود. به طور کلی، از میان عوامل مؤثر بر آرزوهای شغلی رابطه ی بین انتظارات والدین با آرزوهای شغلی معنادار (05/0P<) و میزان این رابطه 30 درصد بود. بنابراین، میتوان گفت آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان شهر اصفهان بر اساس نظریه ی گاتفردسون متحول می گردد.

مقدمه

 در سال ۱۹۰۹ میلادی، زمانی که فرانک پارسونز متخصص و پژوهـشگر حقـوق، جامعـه شناسـی و ادبیات برای کمک به هموطنان بیکار آسیب دیده از جنگ خود مثلث خودشناسی، شغل شناسی و تناسب خود با شـغل ر پیشنهاد داد نمی دانست کلید تأسیس رشته ای را می زنـد کـه در آینـده مـی توانـد توجـه بـسیاری از پژوهـشگران و نظریه پردازان را جلب کند ولقب پدرمشاوره ی مسیر شغلی را به خود اختصاص دهد.اولین فعالیت های مشاوره مسیر شغلی با سه واژه خود، شغل و تناسب آغاز شـد و بتـدریج واژه هـای دیگـری چون هوش، استعداد، رغبت و علاقه را دربرگرفـت. واژه هـایی ماننـد شخـصیت، ارزش هـا، سـازگاری، آرزوهـا،حکایت ها و تفاوت های فردی بتدریج و گام به گام وارد این رشته شده و مشاوره مـسیر شـغلی را از رویکردهـای سنتی به رویکردهای مدرن و ازمدرن به رویکردهای پسامدرن سوق دادند

رویکردهای فرامدرن درمشاورهی مسیر شغلی با توجه و تأکید بـر سـازه گرایـی، حکایـت هـا و نیـز نقـش و اهمیت محیطی که فرد در آن زندگی می کند، معتقدند مسیر شغلی هر فرد منحصر به خود اوسـت و نمـی تـوان در بررسی ومطالعه مسیر شغلی نسخه واحدی برای  همـه افراد در نظر گرفت فرامدرن که بیشتر با اصطلاحاتی چون داستان، حکایت، درمان کوتاه مدت، سـازه هـای اجتمـا عی، بافـت ومحـیط ،دیدگاه هـای پیرامون فرد سروکار دارند به مشاوران کمک می کنند تـا نیـاز هـر فـرد و نحـوهی خدمت رسانی به او را بشناسند
چندین نظریه با دیدگاه فرامدرن درمشاورهی مـسیر شـغلی وجـود دارد. ایـن نظریـه هـا مـسیر شـغلی افـراد و انتخاب شغل آنها را تدوین، تبیین و پیش بینی نموده اند و در این راستا، معتقدند کـه بهتـرین راه فهـم رفتـار آدمـی مطالعه آن در محیطی است که رفتار اتفاق می افتد. فرد را از محیطش نمی تـوان جـدا سـاخت. نظـرات شخـصی
 افراد در خصوص رفتارشان بسیار مهم است و نمی توان آن را با اصول یا قوانین خاصی پیش بینی کرد با توجه به برخی فرض های زیربنایی رویکردهای فرامـدرن،  نظریـه سـازه گرایـی سـاویکاس نظریـه یـادگیری- اجتمـاعی  براون و لنت  نظریـه شناختی- اجتماعی کرومبـولتز  نظریـه پردازش اطلاعات شناختی پترسون و نظریـه آرزوهـای شـغلی ، سامپسون و ریردون  گاتفردسـون را می توان در زمره رویکرد هایمدرن و فرامدرن قرار داد.
به  گفته شون و پولک  نظریـه آرزوهای شغلی یک  نظریـه رشـدی و بـافتی  بـرای بررسـی رشد مسیر شغلی می باشد. این نظریه از یک طرف بر تعامل و نفوذ چنـدین عامـل برخاسـته از سیـستم کوچـک و بزرگ پیرامون افراد بر مسیر شغلی تأکید دارد و از طرف دیگر افراد را به طی کردن مراحل رشدی برای انتخاب شغل ملزم می داند.
نظریـه آرزوهای شغلی گاتفردسون با این سـؤال آغـاز شـد کـه چـرا دختـران و پـسران در طبقـات اجتماعی و نژادهای مختلـف از همـان کـودکی در نـوع و کیفیـت مـشاغلی کـه دوسـت دارنـد و آرزو مـی کننـد متفاوت اند؟ به عبارت دیگر، گاتفردسون در پی این بود که بداند چرا کودکان تفاوت های اجتماعی را از همان سال های کودکی حتی قبل از اینکه هر مانعی را برای تحقق رؤیاهای خـود تجربـه کننـد، درک کـرده و در آرزوهای خود دخالت میدهند.
 پژوهش های فرهنگی و اجتماعی قبلی که گاتفردسون انجام داده بود، فرضیه ای را در ذهن او شـکل داد کـه در مسیر شغلی  همـه افراد، هم خانواده و هم جامعه دخالت دارند به طوری که گاهی تأثیر آنها می تواند در تضاد با مسیر شـغلی فـرد قـرار گیـرد. از طـرف دیگـر، آشـنایی او بـا نظریـه تـصمیم گیـری شـغلی جـان هالنـد
 و سـایر پژوهش هایی که در حوزهی روانشناسی فعالیت هدفمند صورت گرفته بود، او را به فرض دومی رهنمون سـاخت که جامعه شناسی با دیدی متفاوت از روانشناسی به مسایل مسیر شغلی، اهداف، مفـاهیم و روش هـای پژوهـشی آن می نگرد .سؤالی که گاتفردسون همواره بـا آن مو اجـه بـوده ایـن اسـت کـه اگـر بـه گفته نظریه پردازان مشاورهی مسیر شغلی رغبت های همخوان با شـغل هـستهی اصـلی و مرکـزی موفقیـت مـسیر شغلی اند، چرا همخوانی بین رغبت ها وموفقیت مسیر شغلی پیش بینی کننـدهی ضـعیفی دررضـایت شـغلی آینـده است و چرا افراد حاضر می شوند وارد مشاغلی شوند که با رغبت هایشان هماهنگی ندارد. پس ممکن است عوامل دیگری در این فرآیند دخالت داشته باشند.
گاتفردسون پاسخ سؤالا تش را در چشم انداز جامعه شناسـانه بـه مـسایل روانـشناسی و مـشاوره پیـداو مفـاهیم جامعه شناسی مانند منزلـت شـغل، قـدرت، فرهنـگ، کلیـشه هـای فکـری، نقـش هـای جنـسیتی و ارزش هـا را وارد مشاورهی مسیر شغلی کرد. به نظر او  همـه افراد درگیر سطح منزلت شغلی خود هستند و هرچه رو به جلـو بـرویم منزلت شغل چون مانعی در مسیر انتخاب شغل عمل می کند. روانشناسی فعالیت هدفمنـد شـغلی  همـه افـراد را از نظر انتخاب شغل یکسان می بیند، در حالیکه در جامعه شناسی تا جایی که ممکن است دیدگاه افراد نسبت به شـأن و منزلت شغلشان در نظر گرفته می شود و به سادگی از شأن و منزلت شغل به عنوان یک مانع برای انتخاب شـغل و یا یک عامل حمایت کنندهی اجتماعی یاد می شود به طور کلـی مـی تـوان گاتفردسـون را جزو افرادی دانست که بیش از سایر نظریه پردازان مسیر شغلی به اهمیت و نقـش مـسایل اجتمـاعی در رشـد مـسیر شغلی پرداخته است.
نظریـه محدودیت و سازش آرزوهای شغلی گاتفردسون که دیدی جامعه شناسانه به مسیر شغلی افـراد دارد، مـک مـاهون  توجه بسیاری از پژوهـشگران ماننـد تـریس، هـوگس، آدام، وود ومـک کلـلان و پـاتون واتسون، کوآتمن و ادلر گرینهوسو کالانـان دومینکـو و جـونزو پـاتون و کرید را به خود جلب نموده است. این پژوهشگران از سال 1991  تاکنون بـه بررسـی و ارزیـابی  نظریـه گاتفردسون در جوامع مختلف پرداخته و سیر تحول آرزوهای شغلی کودکـان و نوجوانـان را بـر اسـاس  نظریـه گاتفردسون مورد نقد قرار داده اند. از طرف دیگر، در این تحقیقات عوامل مؤثر وموانـع تحقـق آرزوهـای شـغلی واحدی به دست نیامده و تناقض های زیادی دریافته ها دیده می شود. بسیاری ازمحققان به دنبال حـل تنـاقض هـای معرفی شده اند.علی رغم پژوهش های فراوانی که بر روی آرزوهای شغلی انجام شده است، هنـوز نتـایج یکـسان و موجود می باشند. با اینحال با توجه به نتایج حاصل ازیافته هـای پژوهـشگرانی کـه بـر روی آرزوهـای شـغلی کـار کرده اند، می توان چنین ادعا نمود که داشتن آرزوهای شغلی می تواند بر روند رشد شغلی افـراد تـأثیر گـذارد. امـا اینکه اولا "، آیا آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان ایرانی همانند کودکان و نوجوانان سایر جوامع تابع  نظریـه  محدودیت و سازش ارائه شده توسط گاتفردسون می باشد یا اینکـه رونـدی جـدا و خـاص خـود را دارد و ثانیـا "،عوامل و موانعی که در تحقق و عدم تحقق آرزوهای شغلی می توانند مؤثر باشند، چه چیزهایی هستند، در پژوهش حاضر طی یک روش کیفی مورد بررسی قرارمی گیرد و به آن پاسخ داده می شود.

 

مشاهده نمونه فایل و خرید

 

اهداف پژوهش

١ -شناسایی سیر تحول و رشد آرزوهای شغلی در کودکان و نوجوانان
٢ -شناسایی و تعیین عوامل مؤثر بر آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان
٣ -شناسایی و تعیین موانع درک شده بر سر راه تحقق آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان
 ۱ -۵ -فرضیهها و سؤالات پژوهش
١ -سیر تحول آرزوهای شغلی در کودکان و نوجوانان چگونه است؟
٢ -عوامل مؤثر بر آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان چیست؟
٣ -موانع درک شده بر سر راه تحقق آرزوهای شغلی کودکان و نوجوانان چیست؟